انتشار : ۲۳ آبان , ۱۴۰۰
بازار کرمان یا بازار بزرگ کرمان یکی از آثار ملی ایران و از جاهای دیدنی کرمان است که به عنوان طولانی ترین راسته بازار ایران محسوب می شود چراکه از میدان ارگ شروع و به میدان مشتاقیه ختم می شود. این بازار بلندترین بادگیر کرمان را داراست که به ارزش آن افزوده است. اگر راهی کرمان شدید می توانید انواع سوغات و صنایع دستی کرمان را در این بازار بیابید. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا این بازار تاریخی را بیشتر بشناسید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
بازار کرمان کجاست؟
بازار کرمان یکی از جاذبه های تاریخی شهر کرمان است که ورودی های متعددی دارد و به راحتی می توان به آن وارد شد. از میدان ارگ در غرب، خیابان میرزا رضای کرمانی در شرق، خیابان امام خمینی(ره) یا خیابان مطهری در جنوب، میدان شهدا یا میدان شریعتی در شمال می توانید به درون این بازار راه یابید. این بازار در تمام روزهای هفته به غیر از جمعه ها و روزهای تعطیل از ساعت ٩ تا ٣٠:٢١ باز است.
درباره بازار کرمان
بازار کرمان که به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده، شاهد دوره های تاریخی بسیاری بوده است. این بازار با معماری منحصر به فردی که دارد، بزرگ ترین و طولانی ترین بازار ایران است و از گذشته تا کنون محل خرید و فروش، صادرات و واردات بوده است.
این بازار همیشه همانند یک قلب تپنده اقتصادی بوده چراکه بر سر راه ادویه و بعد ازآن جاده ابریشم قرار داشت از این رو اقلامی همچون ظروف مسی، پارچه و انواع صنایع دستی کرمان به کشورهای چین و هند صادر و از آنجا نیز ادویه پارچه وارد می شد.
در بازار بزرگ کرمان شاهد راسته ها و بازارهای متفاوتی هستیم. جالب است بدانید که حدود ٦٠ درصد از بناهای تاریخی کرمان به این بازار متصل اند. در هر کدام از بازارها بناهایی چون مسجد و حمام نیز وجود دارد. مسجد وکیل، مسجد چهل ستون، مسجد گنجعلی خان و صفه عزاخانه هر یک مساجدی هستند که با نام بازار اصلی خود نامیده می شوند و جزئی از بنای آن به حساب می آیند.
در اطراف بازار کرمان شاهد بناهای دیگری خواهیم بود که هر یک در ارتباط با بازارهای مختلف و در دوران مختلف به وجود آمده اند. مثلا مجموعه ابراهیم خان شامل مسجد و مدرسه و کاروانسرا و حمام می شود یا مجموعه وکیل که مدرسه و مسجد وکیل را در خود جای داده است.
در بازار کرمام شاهد مهم ترین پخش کننده ادویه در جنوب شرق ایران خواهیم بود؛ از زیره معروف کرمان گرفته تا کاری هندوستان. راسته مسگرهای بازار کرمان شهرت خاصی دارد چراکه معدن مس در ٥٠ کیلومتری رفسنجان قرار گفته است. اگر به کرمان سفر کردید می توانید از این بازار کلمپه که شیرینی مخصوص کرمان است و همچنین داروهای گیاهی و عرقیجات باکیفیت با خود به سوغات ببرید.
معماری و بخش های مختلف بازار کرمان
هر بخش از بازار کرمان در دوره یک حاکم یا فرمانروای خاص ساخته شده است و به همین خاطر تنوعی از جزئیات معماری را در گوشه و کنار بازار خواهید دید. با بازدید از بازار کرمان می توانید با یک تیر دو نشان بزنید و علاوه بر یک خرید فراموش نشدنی، لحظه به لحظه با جاهای مختلف تاریخی اطراف بازار نگاه کنید و مات و مبهوت معماری خاص آنان شوید. بازار کرمان از راسته ها و بخش های مختلف اصلی و فرعی تشکیل شده است که در ادامه به آنها می پردازیم. در بازار کرمان یک حیاط میانی وجود دارد که دور تا دور آن حجره های گوناگونی دیده می شوند.
بازار نقاره خانه
در همان ابتدای ورود به بازار از سمت غرب یعنی میدان ارگ به نقاره خانه خواهید رسید. در ابتدای ورود با یک سردر بزرگ کاشی کاری شده و سقفی مرتفع مواجه خواهید شد که معماری آن مربوط به دوره قاجار است. در بالای این سردر چند اتاق قرار دارد که در گذشته هنگام غروب آفتاب برای اعلام اینکه بازار تعطیل است در آنها نقاره می زدند.
بازار و چهارسوی گنجعلی خان
بازار و مجوعه گنجعلی خان را می توان دیدنی ترین قسمت بازار دانست. این مجموعه زیبا و شاهکار معماری در فاصله بین سال های ١٠٠٥ تا ١٠٢٩ هجری قمری در زمان حکومت شاه عباس صفوی با دستور مستقیم ائ در جایی که بازار قدیم شهر کرمان قرا داشت ساخته شده.
این مجموعه را معماری یزدی معروف آن دوران یعنی سلطان محمد طراحی کرده است. بازار گنجعلی خان در حدفاصل بین چهارسوق گنجعلی خان و بازار اختیاری قرار گرفته است.
در سمت راست بازار تعدادی مغازه پارچه فروشی، کفش فروشی و عطاری قرار دارند و در سمت چپ آن طاق نماهای زیبایی طراحی شده اند که منظره میدان گنجعلی خان را از کنار آنها می توان دید. چهارسوق گنجعلی خان محل تقاطع راسته های شمال، جنوبی، شرقی و غربی بازار است. اینجا در گذشته شلوغ ترین نقطه شهر کرمان بود. با گذشت ٤٠٠ سال از زمان ساخت این چهارسوق، هنوز هم گچبری ها و نقاشی های رنگ و روغن را می توان در سقف دید.
بازار اختیاری
چهارمین قسمت بازار کرمان که از انتهای بازار جنوبی گنجعلی خان شروع می شود و تا اول بازار وکیل کرمان ادامه می یابد، بازار اختیاری است. این بازار کم عرض، قدیمی ترین بخش بازار کرمان است که به دلیل قرارگیری بین بازار گنجعلی خان و وکیل اهمیت دارد. به طوری که از غرب به بازار گنجعلی خان و از شرق به بازار وکیل محدود می شود.
از عناصر موجود در این بخش می توان به مسجد چهل ستون، کاروانسرای گلشن، سه بازارچه سرداری و در انتهای آن حمام یا چایخانه سنتی وکیل را نام برد.
بازار و مجموعه وکیل
مجموعه وکیل شامل بازار وکیل، کاروانسرا، مسجد و حمام است. بعد از بازار اختیاری با حرکت به سمت شرق به بازار وکیل خواهید رسید. مجموعه وکیل و بازار آن به دستور محمد اسماعیل خان وکیل الملک و پسرش ساخته شده اند.
بازار مظفری
بازار مظفری کرمان از انتهای بازار وکیل شروع و به خیابان میرزارضای کرمانی ختم می شود. عناصر مهم معماری بازار مظفری شامل تکیه(صف) عزاخانه، بازار قدمگاه و مسجد جامع کرمان است. این بازار در سال ٧٥٠ هجری قمری توسط امیر مبارزالدین محمد مظفر بنا شده است و در آن از آب انبار تا مدرسه و تکیه وجود دارد.
متاسفانه تمامی بناهای این مجموعه، به غیر از مسجد جامع مظفری و تکیه(صفه عزاخانه)، به مرور زمان از بین رفته یا در تغییرات اخیر کرمان در سال های گذشته توسط هرداری کرمان تخریب شده اند.
بازار ارگ
بازار ارگ از میدان ارگ در غربی ترین نقطه بازار شروع می شود و در نهایت به بازار نقاره خانه ختم می شود. بازار ارگ به شکل مستطیل است و دور تا دور آن پر از مغازه ها و پاساژهایی است که لوازم صوتی و تصویری، موبایل و لوازم جانبی موبایل، لباس و کیف و کفش عرضه می کنند.
راسته مسگرها
بازار مسگرها از قدیمی ترین بخش های بازار کرمان است و در آن می توان ظروف و اشیای مختلف مسی پیدا کرد. در بدو ورود، جلوه آهنین بازار همراه با یک صدای خاص توجه شما را به خود جلب می کند. ظروفی با طرح و نقش خاص در این قسمت دیده می شوند که جلوه ای سنتی به بازار بخشیده اند. در این بازار می توانید ظروف مسی ساده، ظروف قلم زنی و بسیاری اجسام و اشکال دیگر را بعنوان سوغات کرمان خریداری کنید.
بازار عزیز
بازار عزیر در راسته شمالی بازار کرمان قرار گرفته است و به خیابان شریعتی و شهید چمران راه دارد. این بازار در واقع شمالی ترین بازار در راسته شمالی-جنوبی بازار کرمان است و انتهای آن به خیابان ابوحامد و حوالی گنبد سبز می رسد.
بازار سردار
بازار سردار به صورت چند بازار متقاطع است که با سه راسته اصلی که در حاشیه بازار قرا دارند، به بازار اختیاری متصل می شود. اکثر مغازه های این بازار، پارچه فروشی هستند. تزئینات هر یک از گنبدهای این بازار طرحی متفاوت با دیگر گنبدها دارند که با کاشی معقلی اجرا شده اند. به خاطر این تزئینات، بازار سردار را دایره المعارف کاشیکاری معقلی می دانند.
بازار قلعه محمود
بازار قلعه محمد اولین بخش از بازار شمالی-جنوبی است و در جنوبی ترین بخش آن قرار دارد. به اولین بخش از این بازار، دروازه ریگ آباد نیز می گویند. در گذشته این بازار اهمیت بیشتری داشت و امروزه همچنان برخی آهنگری ها به سبک قدیم در این بخش از بازار فعالیت می کنند.
بازار قلعه به دلیل نزدیکی به بازار راسته از رونق بیشتری برخوردار است. این بازار از محل دروازه سابق جنوبی کرمان(دروازه رق آباد یا ریگ آباد) در خیابان احمدی شروع می شود و به شکل بازار سرپوشیده تا خیابان امام خمینی(ره) به سمت شمال امتداد می یابد. در این بازار بیش از ١٠٠ مغازه وجود دارد.
بازار میدان قلعه
بازار میدان قلعه در محله ای به همین نام قرار دارد. این بازار از خیابان امام و رو به روی بازار قلعه محمود آغاز می شود و انتهای آن به چهارسوق گنجعلی خان می رسد.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
از بازار وکیل شیراز چه می دانید؟
آیا تا به حال از تیمچه بازار قم دیدن کرده اید؟
