انتشار : ۲۰ آبان , ۱۴۰۰
شهر تهران، پایتخت ایران دارای آثار تاریخی است که در گذشته دارای اهمیت زیادی بوده اند. یکی از این جاهای دیدنی، میدان مشق و سر در باغ ملی است که یکی از قدیمی ترین مناطق شهر تهران محسوب می شود. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با این اثر تاریخی بیشتر آشنا شویم.
میدان مشق کجاست؟
میدان مشق یکی از مکانهای تاریخی تهران است که در زمان فتحعلی خان قاجار برای رژه نظامی ارتش ساخته شد. این میدان در زمان رضا شاه پهلوی با نام باغ ملی شناخته می شد و دروازه ورودی آن نیز سردر باغ ملی نام داشت که هنوز هم با این نام شناخته می شود. این میدان از گذشته تاکنون محل استقرار ساختمان های مهم دولتی و فرهنگی بوده است.
میدان مشق به شکل چهارضلعی با مساحت حدود 28 هکتار بوده ولی امروزه به دلیل گسترش ساختمان های آن و پیاده راه بزرگ آن به شکل تی درآمده است. در حال حاضر ساختمان هایی مانند وزارت امور خارجه، دانشگاه هنر، موزه و کتابخانه ملک و بسیاری از موزه های برجسته تهران در این میدان قرار دارند.
قدیمی ترین بنای میدان مشق، مجموعه عمارت قزاقخانه است که در سال 1242 شمسی ساخته شده و آخرین بنای ساخته شده در این میدان، کتابخانه و موزه مرحوم ملک است که در سال 1375 به میدان مشق اضافه گردید.
بزرگترین پیاده راه شهری ایران نیز در این میدان قرار دارد که مسیر داخل میدان مشق به ساختمان های مختلف از طریق پیاده رویی موسوم به پیاده راه ملل متحد می باشد. این پیاده راه از سردر باغ ملی آغاز می شود و تا رو به روی عمارت قزاقخانه ادامه دارد.
میدان مشق از شمال به خیابان شهید سخایی، از شرق به خیابان فردوسی، از غرب به خیابان سی تیر و از جنوب به خیابان امام خمینی می رسد. نام این خیابان ها در گذشته به ترتیب سوم اسفند، علاالدوله، قوام السلطنه و سپه یا باغشاه بود.
تاریخچه میدان مشق
میدان مشق از قدیمی ترین مجموعه های تاریخی تهران است که اولین محوطه آن توسط فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. در دوره قاجار از این محوطه برای رژه نظامی و آموزش سربازان ارتش استفاده می کردند، اما به مرور زمان به بناهای این میدان افزودند و میدان مشق شاهد بسیاری از حوادث بزرگ تاریخی شد. از این میدان به این دلیل استفاده نظامی می شد که نزدیک به میدان توپخانه تهران بود.
نخستین عمارت ساخته شده در میدان مشق، ساختمان قزاقخانه بود که مربوط به دوره قاجار است. دیواره های داخلی این عمارت پوشیده از نقاشی های تاریخی بوده اما امروزه متاسفانه بخش زیادی از آنها از بین رفته است. این عمارت را قدیمی ترین ساختمان اداری ایران می دانند که معماری آن تلفیقی از شیوه های ساختمان سازی ایران و اروپاست.
در زمان قاجار، در تهران تنها چند محله وجود داشت با نامهای عودلاجان، چال میدان، سنگلج، بازار و محله دولت اما میدان مشق در هیچکدام از این محله ها وجود نداشت و به مرور زمان گسترش پیدا کرد و داخل محله دولت قرار گرفت. در ان زمان به جای سردر باغ ملی امروزه، دروازه دیگری قرار داشت که به آن " سردر ناصری" می گفتند. دروازه امروزی توسط رضاشاه پهلوی جایگزین شده است.
میدان مشق محل برگزاری مراسم مذهبی نیز بود و در ماه رمضان، زمان افطار و سحر در این میدان توپ در می کردند، در طول سال نیز در ساعت 12 ظهر در این میدان توپ شلیک می شد.
میدان مشق همچنین محل برگزاری اولین مسابقات ورزشی در تهران بود. این میدان محل مهم ترین حادثه های تاریخی بود از جمله اعدام میرزا رضای کرمانی، قاتل ناصرالدین شاه، محل نزاع نیروهای مشروطه و سربازان محمدعلی میرزا، ...
بناهای مهم و معروف میدان مشق
سردر باغ ملی: در سال 1301 شمسی در امتداد ورودی ساختمان قزاقخانه به دستور رضاشاه ساخته شد. آن زمان دو سمت این دروازه اتاقک های نگهبانی وجود داشت که بعدها برای ساخت بناهای میدان مشق تخریب شدند. معمار سازنده آن جعفر خان معمار باشی است.
ساختمان قزاقخانه( دانشگاه هنر): این ساختمان در انتهای میدان مشق قرار دارد که در سال 1242 به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد و قدیمی ترین بنای این میدان است. کاربری نخست آن برای تمرین نظامیان و اسکان آنها بوده. امروزه این بنا بازسازی شده و در اختیار دانشگاه هنر قرار گرفته است.
کاخ شهربانی: ساختمان این کاخ بین سالهای 1312 تا 1318 شمسی توسط مهندس" قلیچ باقلیان" ساخته شد. در تزیین آن از شیوه های معماری سنتی ایران استفاده شده است. این کاخ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد
شرکت ملی نفت: از مهم ترین ساختمان های میدان مشق بود که در سال 1307 به بهره برداری رسید. معماری آن سبکی مدرن داشت و اولین نمونه آرت دکو در ایران به شمار می رفت. این ساختمان در حال حاضر در اختیار وزارت خارجه است.
تالار آیینه: این ساختمان نیز در اختیار وزارت امور خارجه است و بازدید از آن برای عموم میسر نیست. در معماری آن از بنای کعبه زرتشت در نزدیکی تخت جمشید الگوبرداری شده است.
اداره پست: موزه پست یا موزه ارتباط در نزدیکی سردر باغ ملی است و در گذشته متعلق به اداره پست بوده.
موزه ایران باستان: این موزه و کتابخانه ملی در قسمت غربی میدان مشق قرار دارند. این ساختمان بین سالهای 1308 تا 1316 شمسی توسط معمار و طراح فرانسوی، آندره گدار ساخته شد.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید
عضویت در خبرنامه شیدرخ تراول
