انتشار : ۱۶ آبان , ۱۴۰۰
آیا می دانستید که ایرانیان باستان ابداع کننده و سازنده اولین بانک و صندوق امانت جهان بوده اند؟ هر برگی از تاریخ ایران زمین نشان دهنده هوش و فراست نیاکان ماست، آنهایی که در عرصه های مختلف همواره پیشتاز بوده اند. این بار می خواهیم درباره یک قلعه باستانی صحبت کنیم که روزگاری، حافظ جان و مال مردم بوده و بعد از گذشت 1500 سال هنوز هم معماری و مهندسی آن مورد تحسین جهانیان است. این قلعه در سال 1354 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
معرفی قلعه سریزد
قلعه سریزد که به عنوان کهن ترین و بزرگترین صندوق امانات بانکی ایران و جهان شناخته می شود در 20 کیلومتری شهر یزد، چند کیلومتری روستای مهریز و در روستای سریزد قرار گرفته است. قدمت این قلعه پیچیده و تو در تو، به دوران حکومت ساسانیان ( 3 تا 7 میلادی) برمی گردد، روستای سریزد را نخستین محل اسکان ایرانیان یزد می دانند و این گونه به نظر می رسد که سریزد، محل ورود به استان یزد بوده و قرار گرفتن دروازه فرافر در این روستا، این احتمالات را به یقین تبدیل می کند.
کاربری قلعه سریزد
قلعه سریزد در گذشته کاربری نظامی نداشته و برای ذخیره سازی غلات و مواد غذایی مورد استفاده قرار می گرفته. علاوه بر غلات، روستاییان در مواقع هجوم و غارت دشمنان، پول، طلا و زیورآلات خود را در این قلعه نگهداری می کردند. حفره های این قلعه حتی از اجناس آسیب پذیر نیز در شرایط مختلف آب و هوایی مراقبت می کرد. دیگر ویژگی مهم این قلعه، حفظ جان و مراقبت از ساکنین روستا در زمانهای جنگ و غارت بوده است.
معماری قلعه سریزد
این قلعه دارای 3 طبقه و 468 حفره است که هرکدام از آن حفره ها به یک خانواده تعلق داشت. در نخستین خط امنیتی این مکان دیوارهای مستحکم و نسبتا مرتفعی وجود دارد که عملا هرگونه ورود و خروج به این مکان غیر از دروازه اصلی را ناممکن می سازد. دور تا دور قلعه، خندق هایی با عمق 5 تا 6 متری حفر شده بودند که در زمان حمله دشمنان مملو از آب می شدند و دسترسی به دیوارها را دشوار می کردند.
در لایه دوم دفاعی قلعه، دژهای متعددی تعبیه شده بودند که برای اموری چون پاسبانی، تیراندازی، خبررسانی و ... کاربرد داشتند.
آخرین مکانیزم دفاعی قلعه سریزد، یک دروازه اصلی است که با طناب و قرقره باز و بسته می شده و در صورت شکسته شدن آن، درب دوم و پشتیبان بسته می شده است.
مصالح مورد استفاده در قلعه سریزد شامل خشت، گل، آجر و گچ می باشد و تزییناتی چون کادر بندی و شومینه سازی نیز در آن دیده می شود. در دو طرف راهروها، اتاق های متعدد حجره مانندی وجود دارد که هرکدام دارای درب و کلیدی مجزا بوده اند.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید
عضویت در خبرنامه شیدرخ تراول
مطالب مرتبط و خواندنی امروز