انتشار : ۱۳ آبان , ۱۴۰۰
بقعه پیربکران از جاذبه های تاریخی استان اصفهان است که در شهرستان فلاورجان و در بخش پیر بکران قرار دارد. این بقعه یادگاری از دوره ایلخانان است که محل زندگی، تدریس و دفن عارفی بزرگ به نام "محمد بن بکران" بوده و به سبک معماری آذری بنا شده است. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا این بنای تاریخی را بیشتر بشناسید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
محمد بن بکران چه کسی بود؟
محمد بن بکران یکی از شخصیت های مشهور و از مدرسین، زهاد و عرفای شیعه در نیمه دوم قرن هفتم هجری قمری است که در ابتدای قرن هشتم و اوایل سلطنت"الجایتو" از فرمانروایان سلسله ایلخانی وفات یافت و در "بقعه پیر بکران" و در ایوان محل تدریس خود به خاک سپرده شد. بقعه پیر بکران در شهر پیر بکران از توابع شهرستان فلاورجان قرار دارد. به عقیده برخی از کارشناسان این بقعه بخاطر طاق بندی زیبایی که دارد یادآور طاق کسری و معماری دوره ساسانی است.
این آرامگاه خانه، مدرسه و محل عبادت "محمد بن بکران" از عرفای بزرگ ایرانی است. وی در اتاق چله خانه که یک اتاق محقر است اسکان داشته و در فضای بیرونی تدریس می کرده است. پس از گذشت مدتی، زمانی که نام و آوازه او افزون می شود و کرامات محمد بن بکران به گوش مردم می رسد، مورد توجه حاکمان وقت نیز قرار می گیرد. پس از فوت وی ساختمانی سه طبقه به نام بقعه پیر بکران ساخته می شود.
معماری آرامگاه پیر بکران
معماری بقعه پیر بکران برگرفته از معماری ساسانیان و به سبک آذری است. در نظر اول ایوان بزرگ آن به چشم می خورد که یادآور معماری تخت جمشید است. به طور کلی بقعه پیر بکران شامل چند بخش اصلی از جمله ورودی، هشتی و دالان، ایوان بزرگ، اتاق آرامگاه و اتاق پیر است. این بقعه در ادوار مختلف مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. معماری اولیه و اصلی آن با به کارگیری از ملات گچ و مصالحی چون لاشه و خرده سنگ ها، چوب، آهک، خشت و آجر ساخته شده است. پوپ جهانگرد معروف در سفرنامه هایش معماری این بقعه را به دلیل کاربرد فراوان ملات گچ، الهان گرفته از سبک پیش از اسلام به ویژه ساسانیان می داند. البته استفاده از تزئینات گچی هم در ایجاد این نظریه بی تاثیر نبوده است. در واقع نوک تیز بودن طاق های بنا به جای فرم هلالی تنها تفاوتی است که با معماری دوره ساسانیان ایجاد کرده است.
این بنای بی نظیر از حیث نقوش، ارزش هنری، نوع معماری به کار رفته در گچ بری ها و کاشی کاری های محراب و تلفیق چند نوع خط که بین سال های ٧٠٣ تا ٧١٢ ساخته شده است. هرچند این بنا در حال حاضر بقعه خوانده می شود ولی به لحاظ گونه شناسی و نقشه با سایر آرامگاه های این دوره همانندی ندارد زیرا کاربری اولیه بنا مکانی برای تدریس محمد بن بکران بوده است که پس از درگذشتش(در همانجا که به افتخار وی برپا شده بود) به خاک سپرده شد و از آن روز به آرامگاه تبدیل گردید.
بقعه پیر بکران شامل ٤ قسمت رواق، ایوان، آرامگاه و اتاق چله خانه است. یکی از ویژگی های شاخص این بقعه، استفاده از خشت، آجر و سنگ است به طوری که دو طبقه نخست آن با سنگ و طبقه سوم با آجر بنا شده است. بر خلاف این موضوع که در معماری اصفهان از خشت و یا آجر در ساخت بناها بهره گرفته می شود.
اتاق پیر در آرامگاه پیر بکران
در بخش شمالی بنا یک اتاق کوچک با دو قبر وجود دارد که با دیواری مشبک از صحن اصلی جدا شده است. در این آرامگاه تزئینات گچ بری و کاشی کاری های زیبایی دیده می شود. قبری بزرگ با سنگ قبری مرمرین و حجاری شده در این اتاق قرار دارد که متعلق به محمد بن بکران است. اما مشخص نیست قبر کوچک بی نام و نشان پایین آن متعلق به چه کسی است. برخی آن را قبر یکی از شاگردان محمد بکرانی و برخی به دلیل اندازه کوچکش آن را متعلق به همسر او می دانند. بخش نهایی نیز اتاق پیر یعنی همان محل زندگی محقر محمد بن بکرانی است. سقف اتاق پیر دارای تزئیناتی از گچ بری های منحصر به فرد است. همچنین نقاشی هایی به رنگ زرد، آبی و سرخ به همراه کتیبه هایی با خط ثلث و کوفی هم به چشم می خورد.
چگونه به بقعه پیر بکران برویم؟
برای رفتن به بقعه پیر بکران از تهران وارد جاده قم-کاشان شوید و به سوی اصفهان حرکت کنید. در حوالی اصفهان به کنارگذر شهری این شهر وارد شوید. در انتهای این آزادراه به بزرگراه فرودگاه وارد می شوید. این بزرگراه را به سمت غرب بروید تا به دوربرگردان اتوبان آقابابایی برسید. سپس به سمت جنوب حرکت کنید و پس از عبور از پل غدیر وارد اتوبان همت شوید. این اتوبان را به سمت جنوب پیش بگیرید تا وارد اتوبان کشوری شوید. پس از طی مسافتی به سمت غرب، وارد بزرگراه دستگردی می شوید. سپس به سمت جنوب رفته تا گذرگاه غربی اصفهان را مشاهده کنید. در انتهای این گذرگاه از شهرهای ابریشم و افجد و گرده آب نیل عبور می کنید تا به پیر بکران می رسید. حال میدان شهر را به سمت جنوب در خیابان جاده فروش رستان پیش بگیرید تا به آرامگاه پیر بکران برسید.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضوبت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
