انتشار : ۱۸ شهریور , ۱۴۰۰
یکی از بهترین سرگرمی‌ها و در عین حال سفرهایی که می‌تواند حال انسان را عوض کند، سفر به روستاهای زیبا و بعضا عجیب ایران است. سفر به روستاها اصطلاحا روستاگردی نامیده می‌شود؛
هنگام روستاگردی علاوه بر این که با زندگی مردم قبل از ورود به شهرها آشنا می‌شویم، حال و هوای این روستاها هم انسان را اندوهگین می‌کند، هم خوشحال و امیدوار؛ این که می‌بینیم هنوز ساکنان یک روستا از حال و احوال هم باخبر هستند یا مثلا برای عروسی، کل روستا دعوت هستند، انسان را هم خوشحال می‌کند و هم ناراحت؛ شاید هم برایمان عجیب است که چقدر ارتباطات ساکنان یک روستا در عین سادگی، عمیق است.
از دیگر مزایای روستاگردی هزینه آن است، چون اجاره یک خانه در روستا به طور حتم کمتر از اجاره یک اتاق در هتل خواهد شد.
با ما همراه باشید تا با 5 روستا از زیباترین روستاهای ایران آشنا شویم.
روستای 3 هزار ساله میمند یکی از زیباترین روستاهای ایران است که جایزه جهانی ملینا مرکوری* را دریافت کرده است. میمند هفتمین مکان تاریخی دنیا و اولین منطقه در ایران است که این جایزه را بدست آورده.
علاوه بر این در یونسکو هم ثبت شده است.
زیبایی روستای میمند به معماری شگفت‌انگیز آن مربوط می‌شود؛ تمام خانه‌ها از دل صخره‌ها و کوه‌های اطراف با دست مردمان روستا کنده و ساخته شده، هر 5 طبقه از خانه‌ها که روی هم قرار می‌گیرند، تشکیل یک "کیچه" می‌دهند و در مجموع 406 کیچه در میمند وجود دارد. به این ترتیب بزرگ‌ترین روستای صخره‌ای دستکند با وسعت 420 کیلومتر مربع ساخته شده است. کیچه‌های میمند از نظر وسعت و اندازه و تعداد اتاق‌ها با هم فرق دارند. معمولا ورودی‌های خانه‌ها به دلیل سرمای هوای منطقه، کوتاه است. به همین ترتیب کیچه‌ها هم به دلیل نوع ساخت آنها که یک بدنه سنگی یکپارچه است، مانند عایق عمل کرده و از نفوذ باد و باران و هوای سرد به داخل خانه‌ها جلوگیری می‌کند. خانه‌های میمند تمامی قسمت‌های یک خانه معمولی حتی اجاق برای پخت و پز را دارند، جالب است بدانید که استفاده از اجاق‌ها به دلیل این که باعث عایق بندی اتاق‌ها می‌شود، بر عمر خانه‌ها می‌افزاید و حتی خانه‌هایی که در آنها چند سال آتش روشن نشده، دچار ریزش سقف شده‌اند. اما تهویه و نور مناسبی درون کیچه‌ها وجود ندارد و تنها راه ورود هوا و نور طبیعی به داخل خانه‌ها، همان در ورودی کوتاه است. مردم روستا برای جدا کردن قسمت‌های مختلف خانه از پرده استفاده می‌کنند.
علاوه بر کیچه‌های مسکونی، چند کیچه هم وجود دارد که کاربرد عمومی‌تری دارند، مثل مدرسه، مسجد، حمام، حسینیه و حتی موزه!! بله، روستای 3 هزار ساله میمند دارای یک موزه مردم شناسی هم هست که در آتشکده روستا قرار دارد.
به دلیل زمستان‌های سرد و خشک منطقه، بهترین زمان برای سفر به این روستای منحصربفرد بهار و تابستان است.
این روستا دارای چندین اقامتگاه است و شما می‌توانید زندگی در کیچه‌ها را لمس کنید، از جمله اقامتگاه‌های روستای میمند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
آدرس : استان کرمان، شهربابک
ملینا مرکوری* یک جایزه بین المللی است که از طرف دولت یونان و با همکاری و حمایت سازمان یونسکو و ایکوموس (شورای حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی جهان) هر 2 سال یک‌بار به بناها و آثاری که در زمینه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی، خاص و منحصربفرد باشند، داده می‌شودورامان تخت کردستان
روستای اورامان یا هورامان کردستان یکی از زیباترین روستاهای ایران است که به روستای ماسوله گیلان شباهت دارد و با نام هزار ماسوله هم معروف است.
به کار بردن کلمه تخت در نام این روستا به دلیل این است که مردم روستا معتقدند، اورامان زمانی به عنوان مرکز حکومت و سلطنت انتخاب شده و به عبارتی دارای تخت حکومتی یا تخت سلطنتی بوده و به همین علت آن را اورامان تخت می‌نامند.
اما چیزی که باعث شده روستای تخت اورامان به عنوان زیباترین روستاهای ایران در لیست انتخابی این مقاله باشد، معماری خاص و متفاوت و در عین حال زیبای خانه‌های روستا است؛ همان طور که پیشتر اشاره کردیم، خانه‌ها به صورت پلکانی بر روی شیب تند صخره‌های کوهستانی به صورت خشکه چین بنا شده است، یعنی سنگ‌ها یا مواد ساختمانی به صورت کاملا منظم، اما بدون استفاده از ملات، طوری کنار هم قرار می‌گیرند که یک خانه شکل بگیرد. جالب این که قدمت بعضی از این خانه‌ها به حدود 900 سال قبل باز می‌گردد و هنوز ساختمان آن پابرجا است. خانه‌های اورامان اکثرا 2 طبقه هستند که طبقه دوم برای زندگی در نظر گرفته می‌شود و طبقه اول یا همکف، انبار و محل نگهداری دام و طیور خانواده است.
پشت بام خانه‌های پایین‌تر به عنوان حیاط خانه‌های بالایی استفاده می‌شود. این نوع چینش خانه‌ها در کنار طبیعت کوهستانی منحصربفرد منطقه، منظره‌ای را می‌سازد که گویی روستای تخت اورامان، پله‌هایی برای رسیدن به آسمان است.
اگرچه هنوز اورامان را به عنوان یک روستا می‌شناسند، اما در سال 1390 با 540 خانوار به مرکز بخش تبدیل شده است.
با توجه به کوهستانی بودن روستا، زمستان هوا سرد و یخبندان است. پس بهترین زمان سفر برای رفتن به روستای تخت اورامان، بهار و تابستان است. اما اگر قصد سفر به این روستای زیبا و خاص را داشتید، سعی کنید که برنامه سفر خود را طوری تنظیم نمایید که اردیبهشت ماه آنجا باشید؛ چرا که رودخانه سیروان در کنار طبیعت بی‌نظیر اورامان، این منطقه را تبدیل به یک مکان زیبا و رویایی کرده است.
دارای امکانات رفاهی مناسب و 22 واحد اقامتی
آدرس : استان کردستان، شهرستان سرو، منطقه اورامان، شهر اورامان تخت
کندوان یکی از زیباترین روستاهای ایران و حتی جهان، یکی از 3 نمونه روستاهای صخره‌ای در سرتاسر دنیا است که در استان آذربایجان شرقی و 18 کیلومتری شهرستان اسکو قرار دارد.
روستای گورمه در کاپادوکیه ترکیه، داکوتای امریکا و کندوان اسکوی آذربایجان شرقی تنها روستاهای صخره‌ای شناخته شده در جهان هستند، اما ویژگی خاص روستای کندوان، زنده بودن آن است، به طوری که هنوز مردمان روستا در داخل خانه‌های سنگی و صخره‌ای خود زندگی می‌کنند.
خانه‌های روستای کندوان بر روی ارتفاعات کوه آتشفشانی خاموش سهند بنا شده‌اند. شکل کلی تمامی خانه‌ها در کوه به صورت افقی است. خانه‌های کندوان در زبان محلی، قیه یا کران نامیده می‌شود و از حفاری صخره‌های آتشفشانی که در طول هزاران سال روی هم انباشته شده، شکل گرفته‌اند. قیه یا کران‌ها به شکل‌های مختلف تکی، جفتی، چندتایی، دوکی شکل و مخروطی شکل در 3 یا 4 طبقه شکل گرفته‌اند، البته اکثر کران‌ها 2 طبقه هستند. کاربرد هر طبقه نیز متفاوت از دیگری است، همکف مخصوص طویله، طبقه اول مخصوص زندگی افراد خانواده، طبقه دوم مخصوص مهمان و طبقه سوم کاربرد انبار را دارد.
بجز یکی از کران‌ها، مابقی هیچ راه ارتباطی از داخل ندارند. اندازه کران‌های روستای کندوان به خاطر حفظ مسائل ایمنی نسبتا کوچک است و تنها کران بزرگ متعلق به مسجد روستا است.
از نظر بسیاری خانه‌های روستای کندوان شبیه به کندوی زنبور عسل هستند، همین شباهت این روستا را تبدیل به یکی از زیباترین روستاهای ایران کرده است.
به خاطر کوهستانی بودن روستا، انتظار هوای سرد و یخبندان در طول زمستان کاملا عادی است؛ اما این که مردمان روستا تقریبا 3 ماه از سال را در یخبندان می‌گذرانند، کمی سخت و غیرمنتظرانه است.
برعکس هوای تابستان بسیار خنک و دلچسب است.
علاوه بر این که می‌توانید در خانه‌های اهالی روستا برای چند روز اقامت کنید، اما هتل و اقامتگاه‌های متعددی در کندوان وجود دارد، از جمله :
آدرس : آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو، ۲۲ کیلومتری جاده شهرستان اسکو به کندوان
یکی دیگر از زیباترین روستاهای ایران، روستای ابیانه یا "ویونا" (گویش محلی) است. ابیانه روستایی است که در 40 کیلومتری نطنز اصفهان و در دامنه کوه کرکس قرار دارد. این روستا با 2 شاخص مهم شناخته می‌شود :
اول : رنگ سرخ روستا که تمامی دیوارها و نمای خارجی خانه‌ها و مغازه‌ها را پوشانده و از معدن هم جوار روستا تامین می‌شود.
دوم : پوشش اهالی روستا که همچنان به صورت سنتی حفظ شده است. زنان ابیانه دامن‌های 2 لایه چین‌دار می‌پوشند که لایه رویی رنگی است. اما شاخصه اصلی پوشش زنان روستای ابیانه چارقدهای گلداری است که تا کمر آنها درازا دارد. مردان ابیانه هم با "دبیت" یا شلوارهای گشاد و بلوزهای بلندی که تا روی دبیت کشیده می‌شود، دیده می‌شوند.
دلیل حفظ سنت‌های مردم روستای ابیانه را عدم ارتباط یا به عبارت بهتر، ارتباط کم آنها با روستاها و شهرهای دور و اطراف می‌دانند.
این روستا متعلق به دوره‌های مختلفی است، سلجوقی، صفوی و قاجاریه. خانه‌های روستای ابیانه هم با توجه به دوره ساخت خود تفاوت‌هایی هر چند کوچک دارند، مثلا خانه‌های دوران سلجوقی حیاط ندارند، در عوض دارای یک فضای باز مسقف هستند که "صفه" نام دارد و اتاق‌ها دور صفه ساخته شده‌اند. همچنین خانه‌های این دوره دارای یک ایوان بزرگ در سمت جنوب هستند.
با وجود این تفاوت‌ها، معماری خانه‌های روستا هم‌شکل و همانند هم است، در واقع بیشتر تفاوت‌ها مربوط به ساختار درونی خانه‌ها است.
ساختار و بافت اصلی خانه‌های ابیانه نظنز، حلزونی شکل است. به دلیل قرار گرفتن این روستا در دامنه کوه کرکس، باد شدیدی در روستا می‌وزد و برای کم کردن قدرت باد، کوچه‌ها باریک، بدون بن بست، تنگ و کج ساخته شده‌اند.
یکی دیگر از عواملی که باعث می‌شود، روستای ابیانه نطنز در شمار زیباترین روستاهای ایران قرار گیرد، پنجره‌های چوبی خانه‌ها است که به شکل ارسی ساخته شده و زیبایی روستا را دوچندان می‌کند.
نکته دیگر در مورد خانه‌های روستای ابیانه، وجود نورگیر سقفی است، چرا که پنجره‌ها در یک طرف قرار گرفته‌اند و این نورگیر برای تامین نور و همچنین تهویه هوا استفاده می‌شود.
هر چند تمامی فصل‌های این روستای سرخ رنگ زیبایی و حال و هوای خود را دارد، اما بهار و تابستان به دلیل هوای خوب و معتدل منطقه، بیشتر مورد علاقه گردشگران و توریست‌ها قرار گرفته است.
ابیانه روستایی است که اگر در فصل مناسب، با تجهیزات کامل و کافی کمپینگ به آنجا سفر کنید، به راحتی می‌توانید جای مناسبی برای اقامت خود پیدا کنید. علاوه بر این هتل، اقامتگاه و خانه‌های مردم روستای ابیانه هم وجود دارد :
آدرس : اصفهان، ۳۵ کیلومتری شمال غربی نطنز
ماسوله گیلان یکی دیگر از زیباترین روستاهای ایران است که کمتر کسی است که آن را نشناسد. نام ماسوله از کوه هم جوار روستا، ماه سالار، گرفته شده است.
مکان اصلی ماسوله که به کهنه ماسوله یا ماسوله قدیم معروف است، در 5 کیلومتری جاده ماسوله – خلخال قرار دارد. عده‌ای دلیل کوچ مردم ماسوله را زلزله و عده‌ای دیگر بیماری طاعون حدس می‌زنند.
در نگاه اول به روستای ماسوله، یکی پلکانی بودن آن، توجه انسان را به خود جلب می‌کند؛ دیگری گلدان‌های شمعدانی و رنگ زرد خانه‌ها که به خاطر بهتر دیده شدن در مه، زرد رنگ شده‌اند.
بی‌شک معماری خانه‌های روستای ماسوله در این که ماسوله در لیست زیباترین روستاهای ایران قرار بگیرد، نقش عمده‌ای دارد. هر خانه از دو یا چهار جهت باز است و دارای 2 قسمت مجزای تابستانی و زمستانی می‌باشد. بخش یا قسمت تابستانی، تابستان نشین یا اتاق پیشخوان نام دارد که دارای پنجره‌های ارسی شکل با شیشه‌های رنگی است؛ قسمت زمستانی یا به زبان محلی "سومه"، یک اتاق کوچک در قسمت انتهایی خانه است که با "لون" که ورودی نور اتاق یا همان نورگیر اتاق است، تزئین شده. اکثر خانه‌ها دو طبقه هستند و خانه‌های یک طبقه یا سه طبقه انگشت شمارند.
روستای ماسوله پس از ثبت در سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت از محیط زیست، اجازه ساخت و ساز ندارد.
هر 4 فصل ماسوله زیبایی‌های مخصوص به خود را دارد و این کاملا به سلیقه شما بستگی دارد که کدام فصل را برای سفر انتخاب می‌کنید.
آدرس : گیلان، 35 کیلومتری فومن
