انتشار : ۱۱ مرداد , ۱۴۰۰
معبد آناهیتا در شهر کنگاور استان کرمانشاه بزرگ ترین بنای سنگی ایران پس از تخت جمشید است که در گذشته در جهت احترام و پاسداشت مقام الهه آب، آناهیتا مورد استفاده قرار می گرفت. این مکان تاریخی نشانی است از اهمیت آب در زمان های قدیم که چگونه ایرانیان باستان از این عنصر حیاتی محافظت می کردند. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا این بنای کهن را بیشتر بشناسید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
تاریخچه معبد آناهیتا کنگاور
ایرانیان باستان بر این باور بودند که آناهیتا، نگهبان آب، فرشته فراوانی و باروری است و از این جهت از مقام و منزلت بالایی برخوردار است. به همین دلیل برای ارج نهادن و محافظت از آن معبدی را بنا کردند که بنا بر مستندات قدمت آن به عصر هخامنشیان باز می گردد. البته ساخت آن در دوران های بعد ادامه پیدا کرد و در دوره ساسانیان به اتمام رسید.
برخی از باستان شناسان معتقدند که این بنای عظیم سنگی، بخشی از کاخ ناتمام خسرو پرویز است. عده ای نیز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم قبل از میلاد و عده دیگر آن را به سده اول قبل از میلاد نسبت می دهند. روی سنگ های بنا علائمی نظیر جای آتش دیده می شود که این فرضیه را قوت می بخشد که این مکان روزگاری محلی برای روشن کردن آتش بوده است. با تمام این وجود با توجه به فرضیات و کشفیات باستان شناسی، راز معبد آناهیتا هنوز کشف نشده باقی مانده است. بعد از ورود اسلام به ایران این بنا شاهد تغییرات زیادی بوده است.
معماری معبد آناهیتا کنگاور
معماری معبد آناهیتا کنگاور کاملا به سبک ایرانی است بدین گونه که بر روی ارتفاعات، تپه ها و صخره های طبیعی ساخته شده است. از دیگر نشانه های ایرانی بودن این بنا، وجود پله های دو طرفه جهت ورود به ساختمان و فرم مربع در پلان ها بوده است. استفاده از مصالح سنگ، خشت و گچ نیز از نشانه های معماری ایرانی است. پرستشگاه ها و چهارطاقی آتشکده ها برای انجام مراسم مذهبی در هوای آزاد بوده است. حیاط وسیع محصور شده با دیوار و ستون وجود دارد.
معبد آناهیتا بر روی تپه ای با ارتفاع ٣٢ متر ساخته شده است. این بنا به شکل چهارضلعی بوده و ابعاد هر ضلع آن ٢٠٩ متر در ٢٤٢ متر برآورد شده است. دیوارهای این بنا با استفاده از لاشه های سنگ و ملات به ضخامتی برابر با ١٨ متر ساخته اند.
شاخصه معماری معبد آناهیتا توجه به آب و الهه آب بوده است. دالان های اطراف بنا، آب را به طرز بسیار زیبایی به وسط سازه و استخر مربعی تقسیم و هدایت می کردند. معماران با هدف افسانه ای کردن فضا، در دو طرف معبد سردیسی از سر چهار گاو را رو به روی هم قرار داده بودند تا در زمان آگیری، تصویر آنها در آب منعکس شود.
یکی از شگفتی های مهندسی معبد آناهیتا را می توان نوع تقسیم آب و جریان آن به درون معبد دانست تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند. در وسط معبد آناهیتا فضایی وجود دارد که آب از این جوی ها در آن جمع شده و استخر کوچکی حدودا در ابعاد ١٠ در ١٠ متر با عمق ٢٠ سانتی متر را پر آب می کرده است.
ستون ها و سرستون های عظیم این بنا، توجه همگان را به خود جلب می نماید. معبد آناهیتا در صفحه ای با سه سطح از زمین احداث شده بود که از پایین به بالا ابعاد آن کوچکتر شده است.
بخش های مختلف معبد آناهیتا کنگاور
دیوارهای اطراف بنا: دیوارهای این بنا را با استفاده از لاشه های سنگ و ملات به ضخامتی برابر با ١٨ متر ساخته اند. ساخت این دیوارها به وسیله قطعه سنگ های تراشیده بوده و به صورت خشکه چین، نمای بیرونی آن را تزئین کرده اند.
پلکان های ورودی: در ضلع جنوبی بنا پلکان های دو طرفه پنج پله ای وجود دارد که به وسیله بست های آهنی به یکدیگر متصل شده بودند. بعدها این پله ها به منظور تسهیل در رفت و آمد با آجر پوشانده شدند.
ستون های معبد: ستون های معبد که یکی از زیباترین قسمت های بنا هستند به سبک معماری مادها ساخته شده اند. هر یک از ستون ها از سه قسمت زیرستون، میان ستون و سرستون تشکیل شده اند. جالب است بدانید که معبد آناهیتا فاقد سقف بوده است و این ستون ها تنها به منظور محصور کردن بنا و حفاظت از مردم حاضر در معبد استفاده می شده اند.
صفه(سکوهای) معبد: در مرکز معبد آناهیتا شاهد صفه ای خواهیم بود که از لاشه سنگ های بزرگ ساخته شده است. البته دو سکوی دیگر در این معبد وجود داشته که یک مورد در میانه معبد و دیگری در وسط معبد قرار داشته است.
چگونه به معبد آناهیتا برویم:
برای رفتن به معبد آناهیتا، ابتدا به استان کرمانشاه و سپس به شهر کنگاور بروید. این معبد در مرکز شهر کنگاور در خیابان شهدا قرار دارد.
اگرچه بغیر از پلکان ها و ستون ها، آثار چندانی از این معبد باقی نمانده، اما قدم زدن در میان این تاریخ پر رمز و راز در کنار طبیعت زیبای اطراف، لذتی را به شما هدیه می دهد که جز تجربه آن نمی توان به توصیف آن پرداخت.
یادمان باشد در سفر به این بنای باستانی، آسیبی به آن نرسانیم تا نه تنها سال های سال بتوان از چنین سازه ای حفاظت کرد بلکه راه را نیز برای ادامه تحقیقات باستان شناسی هموارتر کرد.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
از تمدن گمشده جیرفت چه می دانید؟
آیا به کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین رفته اید؟
