انتشار : ۱۶ آذر , ۱۴۰۱
سیاه چادر خانه زیبایی عشایر ، شیدرخ مجری تورهای عشایرگردی ایران
سیاه چادر بعنوان یکی از صنایع دستی عشایری می باشد که حاصل سرانگشتان زنان هنرمند و اصیل عشایر است. تمامی مراحل بافت سیاه چادر بر عهده زنان است و مردان هیچ گونه دخالتی در آن ندارند. دختران کوچک نیز به مادران خود کمک می کنند و این فرصتی است برای یادگیری و آموختن فنون دوختن سیاه چادر توسط مادران. هنر چادربافی ریشه در تاریخ زندگی عشایری دارد و از دیرباز مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا با این هنر کهن و ماندگار بیشتر آشنا شوید.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
سیاه چادر خانه ای به قدمت تاریخ ،انسان برای سرپناهی امن و زیبا که هنر تفکر ایرانیان باستان بوده که تا به امروز هنوز ماندگارست و این سیاه چادر که اساس خانه و اقامتگاه عشایر هست ،تبدیل به جاذبه ای زیبا تبدیل گشته برای گردشگران خارجی و داخلی ، شما هم اگر قصد اقامت در این چادرها را دارید با ما تماس بگیرید.
سیاه چادر و اجزای آن:
سیاه چادرهای ایل قشقایی که "قره چادر" خوانده می شود، از موی بز و به رنگ سیاه بافته می شود. چادرهایی مستطیل شکل که از چند بخش مختلف تشکیل می شوند و شامل: سقف، گَرمَن (لتفها) اطراف چادر، تیرک ها، چند قطعه "کمج" یا "کمجه"، بندها، میخ های بلند چوبی، میخ های کوچک چوبی با نام "شیش"، لفاف یا "چیق" یا "نی چی" است. گرمن ها از جنس سقف و به رنگ سیاه بافته می شوند. پهنای گرمن یک متر و درازای آن نامعین است و گاهی تا ١٠ متر می رسد. گرمن ها با میخ های کوچک چوبی"شیش" به سقف متصل می گردند. تیرک ها و کمج ها نگه دارنده سقف چادرند. سر تیرک ها در زیر سقف، در سوراخ کمج ها قرار می گیرد.
جالب اینجاست که شکل چادر در زمستان و تابستان فرق می کند. در زمستان بیشتر تیرک ها در میان و سراسر چادر قرار می گیرند به گونه ای که سقف را به شکل مخروط در می آورند تا هنگام ریزش باران، آب از لبه سقف سرازیر شود و به زمین بریزد. پیرامون چادر نیز جوی کوچکی حفر می کنند تا آب باران در آن جاری شود و به درون چادر راه نیابد. در تابستان و بهار تیرک ها را در اطراف چادر قرار می دهند تا سقف صاف و هموار باشد.
تور عشایر شیدرخ تراول
در تابستان چادر تنها در بخشی که اسباب خانه و رختخواب ها قرار می گیرند، دیوار دارد. در زمستان و پایان پاییز سه طرف چادرها با گرمن پوشیده می شود و تنها راه ورود و خروج، یک ضلع پهنای چادر است.
"نی چی" یا "چیق" حصیری است از نی که از درون، دورادور بخش پایین چادر گذاشته شود تا چادر از دید خارج، باران و سرما محفوظ بماند.
بیشتر لوازم زندگی، خواربار، پوشاک و وسایل دیگر را در جوال ها و خورجین ها یا چمدان ها می گذارند و آنها را در امتداد درازای چادر بصورت منظم و مرتب روی هم می چینند و گاهی یک جاجیم بزرگ منگوله دار و زیبا بر روی سراسر آنها می کشند.
به جز چادرهای سیاه که چادر رسمی ایلی است، چادرهای برزنتی سفید یا اخرایی رنگ دو پوششه آفتابگردان یا مخروطی برای پذیرایی مهمان ها و برای استفاده در جشن ها و عروسی ها نیز وجود دارد. در جشن ها دامن این چادرها را بالا می زنند تا تماشاچیان صحنه را بهتر ببینند.
سیاه چادرهای عشایری در نواحی استان های گهگیلویه و بویراحمد، فارس، گیلان و عشایر استان های همجوار بافته و پرداخته می شود. امروزه نیز زنان عشایر با استفاده از موی بز با هنر دستان خود اقدام به بافت سیاه چادر می کنند و پس از دوخت تخته های بافته شده و برپایی آن با همکاری مردان ایل، از سیاه چادر بعنوان سرپناه و محل اسکان خود استفاده می کنند.
علت استفاده از موی بز در بافت سیاه چادر
علت استفاده از موی باز در بافت سیاه چادر این است که موی بز خاصیت بسیار مطلوبی برای حفظ آب در مواقع بارندگی دارد و معمولا آب باران از جداره آن عبور نمی کند و همچنین موی بز در دسترس بوده و قیمت مناسبی نیز دارد. تحقیقات نشان می دهد که مار و جانوران دیگر نمی توانند از موی بز عبور کنند و وارد چادر شوند.
وزن سبک موی بز موجب شده تا سیاه چادرها نسبت به چادرهای برزنتی راحت تر جمع آوری و حمل شوند. سیاه چادر در فصل تابستان از ورود گرما و در فصل زمستان از ورود سرما به داخل چادر جلوگیری می کند.
مراحل بافت سیاه چادر
روش تولید سیاه چادر به این صورت است که ابتدا تارهای چله را بر روی زمین و در فضای باز دراز کرده و شروع به بافت می نمایند. وظیفه زنان شستن، پاک کردن، حلاجی کردن موها و تاباندن نخ هاست به طوریکه به حالت الیاف در آیند. تمامی مراحل بافت سیاه چادر بر عهده زنان است و مردان هیچ گونه دخالتی در آن ندارند. دختران کوچک نیز به مادران خود کمک می کنند و این فرصتی است برای یادگیری و آموختن فنون دوختن سیاه چادر توسط مادران. بافتن سیاه چادر معمولا به صورت جمعی صورت می گیرد تا کار بافت سریع تر پایان یابد.
وظیفه مردان بریدن موی بز و همچنین تهیه ابزار و فراهم نمودن کارگاه و دوختن "لت" ها می باشد. هر سیاه چادر از چند "لت" تشکیل شده است. هر "لت" نواری بافته شده از موی بز سیاه است. در حقیقت لت تکه ای از سیاه چادر است. زنان لت ها را که به شکل یک نوار بافته شده اند به وسیله دستگاهی سنتی در محل زندگی خود می بافند. عرض هر لت بین ٤٠ تا ٦٠ سانتی متر و طول آن ٦، ١٠ یا ١٥ متر است. زنان پس از بافتن لت ها آن ها را از دو طرف به هم می دوزند تا کم کم به شکل سیاه چادر در آید. نقش مردان عشایر در این هنر، بریدن موی بز و همچنین دوختن لت ها به یکدیگر است.
ابزار بافتن سیاه چادر
ابزار مورد استفاده در بافتن سیاه چادر بسیار ساده و ابتدایی بوده و شامل دار افقی، شانه، دستک و پاکی می باشد.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
آیا به عروسی عشایری دعوت شده اید؟
از عشایر قشقایی استان فارس چه می دانید؟
هنر فرش بافی زنان عشایر را از نزدیک دیده اید؟
