انتشار : ۳۱ خرداد , ۱۴۰۰
آرامگاه شاه فیروز یکی از جاذبه های تاریخی سیرجان است که شامل یک ساختمان چهارطاقی آجری با هشت ستون و سقف گنبدی می باشد. این بنا بر فراز تپه ای از سنگ سبز تیره به ارتفاع ٣٠ متر در دوازده کیلومتری جنوب شرقی سیرجان قرار دارد. شیوه معماری آرامگاه حاکی از آن است که این بنا متعلق به دوره ایلخانی(قرن هشتم و نهم) می باشد.
رزرو بلیط و هتل دلخواه خود را از شیدرخ تراول بخواهید.
در میانه بنا و در دل صخره قبری به طول ٥.٢ متر و عرض ٦٣ سانتی متر و عمق ٤٠ سانتی متر حفر شده است. از آنجا که سنگ قبر آرامگاه از بین رفته، نمی توان به هویت فرد دفن شده و تاریخ احداث بنا پی برد. مردم محلی بر این باورند که این بنا آرامگاه ابوکالیجار پسر عضدالدوله دیلمی است که بخاطر خوردن گوشت شکار در شکارگاه در گذشته و بر فراز این صخره دفن شده است.
آجرهای این بنا به شکل مربع می باشند و طبق گفته های مردم نواحی، در ساختمان این بنا از شیر شتر استفاده شده تا بنا محکم ساخته شود و پابرجا بماند. بقایای ظروف سفالی که بر روی سطح تپه و اطراف آن به چشم می خورد، گواه بر وجود تمدنی عظیم در این نواحی است.
برش داخلی سقف این بنا به شکل بناهای اسلامی تزئین و ساخته شده و یادآور سبک معماری اسلامی است. به نظر می رسد این بنا زمانی آتشکده بوده و در کف این ساختمان، حفره ای مستطیل شکل دیده می شود که احتمالا به وسیله افرادی که به دنبال اشیاء عتیقه بوده اند، مورد کند و کاو قرار گرفته است.
مولف کتاب فرهنگ جغرافیای ایران، این ساختمان هشت ضلعی را آتشکده می داند. در سیرجان قومی بوده به نام "شول" یا "صول" که در زمان انوشیروان بخاطر عدم اطاعت از او قتل عام شدند و تنها هشتاد نفر از آنها باقی ماند. این قوم هنوز هم در سیرجان و مخصوصا در روستاهای اطراف همین بنا و در امیرآباد و دارستان سکونت می کنند و استناد نوشته استاد پاریزی، به حقیقت این موضوع قوت بیشتری می بخشد.
وی در این رابطه چنین می نویسد: " تنها نکته ای که باید عرض کنم آن است که در همین کرمان یعنی نزدیک سیرجان، یک چهارطاقی زیبای آتشکده مانندی هست که به نام شاه فیروز شهرت دارد و درست در همان جا هست که هم اکنون طوایف شول سیرجان در آنجا نزدیک قلعه سنگ و کوه خواجویی مسکن دارند. آیا احتمال نمی شود داد که این تعداد کم را شاه دستور داده باشد که در همین محل که به نام شاه فیروز خوانده می شود یک روز شاه رام فیروز نام داشته اسکان داده باشد".
در ترجمه کتاب نولد که نوشته شده است:"قوم دیگری به نام شول بگرفت (خسرو انوشیروان) و بفرمود تا همه را بکشند و تنها هشتاد تن از گردان ایشان را زنده گذاشتند و فرمود تا ایشان را در شهرام پیروز جای دهند. این گروه نیز می بایست او را در جنگ ها یاری دهند".
ابن اثیر نیز این گونه می نویسد:" گشتاسب که یکی از پادشاهان قدیم ایران بود و دین حضرت سلیمان را داشت، در زمان او زرتشت ظهور کرد و او از دین خود چشم پوشید و به دین زرتشت در آمد و به حالت تقیه در کوه تنبور، به عبادت مشغول شد". دکتر باستانی پاریزی می نویسد که این کوه تنبور، در مشرق سیرجان و حدود چهارگنبد است.
از شاه فیروز تا کوه تنبور، حدود سه یا چهار کیلومتر بیشتر نمی باشد. با این توصیف و طبق نوشته های کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران، این بنا را آتشکده دانسته اند.
این گونه به نظر می رسد که مردم این نواحی، نه به علت اطلاع از سابقه تاریخی بلکه بخاطر شباهت آن به یک مقبره، آن را مرمت و نگهداری کرده و حتی به زیارت آن می پرداخته اند.
یک ضرب المثل قدیمی در سیرجان در مورد شاه فیروز وجود دارد که می گوید: "فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد".
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
مطالب مرتبط و خواندنی امروز:
