انتشار : ۱۶ خرداد , ۱۴۰۰
استان سیستان و بلوچستان یکی از مناطقی است که جاذبه های طبیعی و تاریخی زیادی را در خود جای داده است. باوجود قدمت کهن و پیشینه تاریخی آن، این سرزمین همچنان از مناطق بکر و ناشناخته ایران است. یکی از جاذبه های تاریخی این استان قلعه رستم است که با توجه به قرارگیری آن در مکانی به دور از جاده اصلی، گردشگران اندکی برای بازدید از آن می روند.
معرفی قلعه رستم
قلعه رستم یکی از معروف ترین آثار تاریخی بجا مانده از دوران اسلامی در سیستان بلوچستان است. قدمت این قلعه را حدودا 500 سال ، از دوران سلجوقی تا صفوی تخمین رده اند.
این قلعه در 50 کیلومتری جنوب غربی شهرستان هامون، 70 کیلومتری جنوب شهرستان زابل، بعد از شهر سوخته خارج از جاده اصلی در محوطه ای به نام حوض دار قرار گرفته است. در نزدیکی این قلعه بقایای یک شهر باستانی نیز یافت شده است.
تاریخچه قلعه رستم
قلعه رستم بزرگترین و باشکوه ترین قلعه مربوط به دوران اسلامی در استان سیستان و بلوچستان است و بزرگترین قلعه دوران صفوی بوده که متعلق به خوانین سیستانی در زمان صفویان بوده که با نام های دیگری چون رئیس رستم و رئیس بهمن نامیده میشده است. این قلعه دارای عظمت و شکوهی است که آن را به رستم، پهلوان سیستانی در داستان های شاهنامه نسبت داده اند.
معماری قلعه رستم
با وجود گذشت صدها سال از ساخت قلعه رستم، این قلعه تاریخی هنوز شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است. قلعه کاربرد نظامی-مسکونی داشته و بیشترین مصالحی که در ساخت آن بکار رفته، خشت خام است. در بعضی موارد آثار گچ نیز در اتاق ها دیده می شود.
سردر ورودی قلعه رستم در جبهه شرقی آن قرار گرفته و 14 برج نگهبانی نیزبر روی حصار چند ضلعی تعبیه شده بوده که تعدادی از آنها سالم مانده است. از دیگر عناصر معماری قلعه می توان به یخدان قلعه، تاسیسات مسکونی بنا و بخش شاه نشین آن اشاره کرد.
قسمت برجسته بنا، بخش شاه نشین است، این محوطه از یک حیاط نسبتا بزرگ، ایوان های شمالی و جنوبی، اتاق های نشیمن اطراف حیاط، ساختمان شاه نشین و بخش امنیتی تشکیل شده که در سه طبقه قرار گرفته اند. از ویژگی های برجسته شاه نشین پنجره های مشبک کاری شده خشتی آن است. طبق گفته کارشناسان حصار شمالی قلعه نقش یک بادشکن را در مقابل بادهای 120 روزه این منطقه ایفا می کرده.
عنصر معماری دیگر بنا، یخدان است که درست بر روی بخش شاه نشین قرار دارد. این بنای مدور حدود 54 متر از سطح زمین ارتفاع دارد. اصطبل چهارپایان را پشت شاه نشین ساخته اند تا کثیفی های آن به شاه نشین سرایت نکند. در اصطبل قلعه، آخورهایی ردیف شده پشت هم مشاهده می شوند. دور تا دور قلعه خندقی به عرض 7/5 متری وجود داشته اما در حال حاضر، در اثر گذشت زمان بیشتر فضای خندق پر شده است.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید
عضوویت در خبرنامه شیدرخ تراول
