حمام شاهزاده ها

ایرانیان از دیرباز به بهداشت و نظافت اهمیت ویژه ای میدادند و بیش از سه هزارسال پیش از حمام های عمومی استفاده میکردند. در گذشته معمولا حمام ها را در نزدیکی بازار می ساختند و از معماری خاص و تزیینات منحصربفردی در حمام های سنتی استفاده می شد. در ادامه با ما همراه شوید و با تاریخچه و معماری یکی از حمام های سنتی ایران آشنا شوید.

حمام شاهزاده ها

یکی از حمام های سنتی ایران در شهر اصفهان، حمام شاهزاده هاست که در دوران اوج و پیشرفت این شهر، در زمان صفویان ساخته شده است . این بنا توسط یکی از شاهزاده های صفوی، شهربانو بیگم، دختر شاه سلطان حسین صفوی ساخته شده. در دوران صفویه زنان در امور عام المنفعه مشارکت فعال داشتند. بانو بیگم در نزدیکی مسجد حکیم سلطان اصفهان در انتهای بازار رنگرزان، مدرسه ای برای طلاب ساخت و حمام شاهزاده ها را موقوفه آن قرار داد.

تاریخچه حمام شاهزاده ها

شاهزاده شهربانو دختر شاه سلطان حسین بود که به کسب دانش و تحصیل جوانان اهمیت زیادی می داد. او همانند جده اش که مدرسه مادرشاه را در چهارباغ بنا کرد، مدرسه ای به همراه یک گرمابه برای طلاب ساخت.

این مدرسه در سال 1314 از طرف اداره فرهنگ سابق تخریب شد و دبستان حکیم نظامی بجای آن ساخته شد. اما این حمام سنتی هنوز پابرجاست.

موقعیت حمام شاهزاده ها

این حمام در شهر اصفهان در تقاطع بازار رنگرزها با بازارچه نو قرار دارد. آدرس آن خیابان مسجد حکیم، کوچه شاهزاده هاست.

معماری حمام شاهزاده ها

در قسمت درب ورود ابتدا تصویر دو فرشته بالدار مشاهده می شود.

حمام شاهزاده ها از چندین بخش تشکیل شده که شامل سربینه، گرم خانه، میان در و فضای چال حوض است .

در میان سربینه حمام، فضایی باقاعده هشت ضلعی قرار دارد که بر روی آن گنبدی با تزیینات رسمی بندی ساخته شده و علائم بروج دوازده گانه بر روی گچ نقاشی شده است.

در وسط سربینه حوضی کوچک به شکل هشت ضلعی با سنگابی در کنار آن و نورگیر بزرگی در بالایش وجود دارد. سه حوض مستطیل شکل نیز با اندازه های مختلف در سکوهای اطراف سربینه تعبیه شده که قبل از وارد شدن به سکوها، ابتدا پاهای خود را در این حوضها می گذاشتند. ازاره سربینه کاشی فیروزه ای ساده است و کاشی های دیگری با گلهای رنگی ساده به زیبایی آن افزوده اند.

میان در، فضای بزرگی است که در ضلع شمالی آن سکویی بالاتربا حوضی درون آن قرار دارد. این قسمت که بصورت غرفه ای خصوصی است، بصورت جداگانه با سربینه نیز مرتبط است و با ازاره ها و کاشی های هشت گوش و نقش دار تزیین شده است.

گرمخانه فضایی است به اندازه فضای میانی سربینه اما با گنبدی کوتاهتر. راه ورود به گرمخانه در ضلع شرقی بوده و ورودی خزینه روبروی آن قرار دارد. فضای میانی گرمخانه از دو سوی شمال و جنوب گسترش یافته ودر هریک از فضاهای شمالی و جنوبی حوضی تعبیه شده که محل شستشو بوده است. در گوشه های گرمخانه نیز غرفه های شستشوی خصوصی وجود دارد. ازاره های این قسمت کاشیهای مربع شکل فیروزه ای است.

فضای چال حوض در شمال گرمخانه قرار دارد که ورودی آن با ستونی به دو بخش تقسیم شده که یکی به چال حوض راه دارد و دیگری به کناره چال حوض. ازاره چال حوض کاشیهای سبز و سفید است. تون حمام، چاه آب و گاورو در ضلع غربی حمام و در پشت خزینه ها و فضای چال حوض قرار گرفته است.

از دیگر تزیینات حمام می توان به نقش و نگارهای انسان، کاشیکاری های خیره کننده و آجرهای تزیین شده اشاره کرد.

برای کسب اطلاعات تاریخی،فرهنگی، هنری و ... از ایران و جهان به بخش مجله گردشگری شیدرخ تراول مراجعه فرمایید.

سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.

عضویت در خبرنامه شیدرخ تراول