انتشار : ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۰
کشور لبنان یکی از کشورهای غرب آسیاست که به عروس خاورمیانه شهرت دارد. این کشور با قرارگیری در کنار دریای مدیترانه، همواره پل ارتباطی بین آسیا و جهان غرب بوده است.
اولین نشانه های تمدن در خاک این کشور را به 7 هزار سال قبل می دانند. لبنان خاستگاه امپراتوری فنیقی ها ( 1150 تا 539 قبل از میلاد) می باشد اما در سال 64 میلادی، تحت سلطه امپراتوری روم قرار گرفت و به یکی از مراکز اصلی مسیحیت تبدیل شد. در این کشور هنوز هم آثاری از مکانها و معابد روم باستان وجود دارد. در این مطلب قصد داریم یکی از شهرهای تاریخی روم باستان در کشور لبنان را به شما معرفی کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
تورهای ایرانگردی و جهانگردی شیدرخ تراول
معرفی شهر تاریخی بعلبک
بعلبک شهری در شمال شرق کشور لبنان است که در گذشته یکی از شهرهای مهم روم باستان بوده. این شهر امروزه در 85 کیلومتری شمال بیروت، شرق رودخانه لیتانی و در یک دره کوهستانی در مرتفع ترین بخش دره بقاع یا بکاآ(Beqaa) قرار گرفته که دو رود بزرگ در آن جریان دارند. نام این شهر از خدای کنعانی Baal که نامش به معنای خداوندگار بود، گرفته شده است. در دوران تسلط یونیان بر این شهر، خدای محلی بعل به «هلیوس » یونانی تشبیه و این شهر «هلیوپولیس» به معنای شهر خورشید نامیده شد که محلی برای عبادت خدایانی چون ژوبیتر(خورشید)، ونوس(زهره)، و باخوس بوده است. این مکان به دلیل قدمت تاریخی اش از شگفتی های جهان باستان به شمار می رود و به عنوان شهری اسرارآمیز و رمزآلود شناخته می شود. بعلبک شهرت خود را مدیون آثار تاریخی بجا مانده از روم باستان است وبه دلیل وجود این جاذبه های تاریخی در سال 1984 در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
تاریخچه شهر بعلبک
قدمت این شهر براساس کاوش های باستان شناسی به دوران نوسنگی یعنی 3000 تا6000 قبل از میلاد برمی گردد. در هزاره سوم قبل از میلاد این شهر زیستگاه کنعانیان بوده و هنگامی که آرامیان وارد سوریه شدند، از اختلاط آنها با کنعانیان، فینیقی ها پدید آمدند. این شهر در طول تاریخ بارها مورد هجوم اقوام مختلف از جمله آشوریان و بابلیان قرار گرفته است. در اوایل سده اول میلادی این شهر تحت تسلط رومی ها قرار گرفت و آنها معبدهایی در این شهر برای خدایان خود ساختند. در زمان خلافت عمر، مسلمانان توانستند این شهر را فتح کنند. در آن زمان علاوه بر رومیان، عرب ها و ایرانیان زیادی نیز در این شهر می زیستند که پس از گسترش نفوذ معاویه در شهر بعلبک، ایرانیان به انطاکیه کوچانده شدند. بعدها این شهر تحت سیطره امپراتوری عثمانی درآمد و پس از مدتی توانست از سیطره آنها رهایی یابد و بصورت مستقل اداره شود. در زمان جنگ جهانی اول فرانسوی ها این شهر را به اشغال خود درآوردند و به کشور لبنان محلق کردند.
آثار باستانی شهر بعلبک
امروزه شهر بعلبک با وجود سه نیایشگاه رومی شهرت زیادی دارد و هرساله میزبان گردشگران زیادی است. این مجموعه معابد رومی به تدریج در طول 3 قرن اول بعد از میلاد ساخته شده اند. پس از اعلام مسیحیت به عنوان دین رسمی دولت روم در اوایل قرن چهارم میلادی، این معابد از رونق افتاد و به دست فراموشی سپرده شد.
نوع معماری این معابد هنوز هم بصورت پرسش بی پاسخ و رمزآلود باقی مانده است.
معبد ژوپیتر بلعبک
از بزرگترین و معروف ترین معابد رومی شناخته شده بعلبک، معبد ژوپیتر است که در قرن یک میلادی با ارتفاع 90 متر در یک زیربنای بسیار وسیع ساخته شده است. به استناد کتیبه ای که بر سردر آن وجود دارد، ساخت این معبد 60 سال طول کشیده. علاوه بر اندازه و ساختار منحصربفرد این معبد، تاثیرات معماری شرقی نیز در ساخت آن قابل توجه است.
معماری معبد ژوپیتر
در ورودی معبد یک راه پله وجود دارد که به درب اصلی ختم می شود. درون بنا یک حیاط شش ضلعی و یک حیاط مرکزی بزرگ با دو محراب بلند و ستون های گرانیتی خاکستری و صورتی وجود دارند. سنگ هایی که وزن آنها به چندین تن می رسد و واقعیت تلخ درمورد آن این است که 100 هزار برده در هنگام ساخت آن مرده اند.
علاوه بر پله های منتهی به درب ورودی، پله های دیگری وجود دارند که شما را به بخش دیگر ساختمان هدایت میکنند. در این بخش مجسمه هایی از خدایان قرار داده می شد. همچنین ده ستون در امتداد جبهه ایوان دیده می شود و در ضلع دیگر آن 19 ستون دیگر قابل مشاهده است. ستونهای این معبد از بلندترین ستونهای معابد قرون وسطایی است. ارتفاع ستون ها 22/9 متر و قطر آنها 2/2 متر می باشد. تعدادی از آنها در زمان سلطنت سلطان سلیمان از بین رفت و تا پیش از زلزله 1759 نیز 9 ستون پابرجا بود و امروزه تنها 6 عدد از آنها باقی مانده است.
در اینجا راه آب هایی به شکل سرشیر ساخته شده بودند. به دلیل این که منطقه کوهستانی و برفگیر بوده، در اوایل فصل بهار بر اثر ذوب شدن برف، آب از ارتفاع 25 متری سقوط می کرد و چشم انداز زیبایی پدید می آمد.
معبد باخوس بعلبک
در اواخر قرن دوم میلادی به دستور آنتونیوس پیوس معبد دیگری در شهر بعلبک ساخته شد به نام معبد باخوس که از معابد دیگر بیشتر محفوظ مانده است. مکتب باخوس در امپراطوری روم محبوب و پرطرفدار شد و ساخت و ساز این معبد تا تغییر آیین کنستانتین به مسیحیت در اوایل قرن چهارم میلادی ادامه داشت و سپس بصورت ناتمام باقی ماند.
معبد ونوس بعلبک
معبد ونوس در مقایسه با دو معبد قبلی کوچک تر است و بصورت گرد و دایره ای شکل با یک ورودی مربعی شکل ساخته شده است. معبد ونوس در قرن سوم میلادی ساخته شده و در روبروی معبد ژوپیتر قرار دارد که به شکل نعل اسب است. نمای بیرونی آن با 5 طاقچه تزیین شده. در دوران مسیحیت این معبد به کلیسا بدل گشت و وقف سنت باربارا شد.
مزار شیث نبی بعلبک
در شهر بعلبک علاوه بر معابد رومی، مکانهای مذهبی برای مسلمانان نیز وجود دارد. یکی از این مکانها که مورد توجه گردشگران است، مزار شیث نبی است. شیث نبی از فرزندان حضرت آدم است و پس از مرگ او جانشین وی شد.
بعلبک یکی از مسیرهای عبور کاروان اسرا بعد از واقعه عاشورا از کربلا به سمت شام بوده است و با ورود به شهر می توانید مناره های حرم حضرت خوله(ع)، دختر امام حسین(ع) را دید.
برای کسب اطلاعات تاریخی، فرهنگی، هنری و .... از ایران و جهان به بخش مجله گردشگری شیدرخ تراول مراجعه فرمایید.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید
عضویت در خبر نامه شیدرخ تراول