انتشار : ۱۷ آذر , ۱۴۰۲
جاذبه های زنجان ،تور زنجان ،
شهر زنجان یکی از بزرگترین شهرهای شمال غرب ایران است که دارای جاذبه های گردشگری و بناهای تاریخی زیادی است. یکی جاهای دیدنی زنجان، بنای رختشورخانه است که اکنون به عنوان موزه مردم شناسی میزبان بازدیدکنندگان ست. این بنا دارای معماری منحصربفرد و کم نظیری است. در ادامه این مطلب قصد داریم این بنای تاریخی را معرفی کنیم. اگر قصد سفر به شهر زنجان و بازدید از این مکان تاریخی را دارید، با کارشناسان شیدرخ تراول تماس بگیرید و سفری بیاد ماندنی را برای خود ماندگار کنید.
تاریخچه رختشورخانه زنجان
بنای رختشورخانه زنجان در سال 1307 ه.ش ساخته شده است. زمین آن توسط علی اکبر توفیقی اولین شهردار وقت زنجان خریداری شد و به دستور او دو برادر به نام های مشهدی اسماعیل و مشهدی اکبر آن را بنا کرده اند. معماری بنا به سبک و سیاق اواخر قاجار و اوایل پهلوی است. این مجموعه تاریخی درفهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
هدف ساخت
رختشورخانه زنجان برای استفاده عموم ساخته شده بود و بصورت شبانه روزی و رایگان در دسترس شهروندان قرار میگرفت. هدف اصلی ساخت رختشورخانه، تامین امنیت و آسایش زنان در یک مکان سرپوشیده بوده و از لحاط تشابه کاربری نمونه این بنا در ایران به این شکل دیده نشده ولی از لحاظ معماری به مسجد عباسقلی خان و دروازه ارگ شبیه است. بخاطر اینکه شهر زنجان زمستان های سرد و سختی دارد، این مکان برای راحتی زنان در شستشوی لباس ها ساخته شده بود.
ویژگی های بنا
آب رختشورخانه از قنات قلعچه حاجی میربهاالدین تامین میشده و مخزنی به طول 17 متر، عرض 5 متر و ارتفاع 8 متر دارد که با 3 واحد پوشش طاق و تویزه بر روی جرزها و دیوارها کار شده ست. دیوارهای داخلی بنا تا ارتفاع 4 متری پوشیده شده که امکان پر کردن آب تا آن سطح وجود دارد که امکان گنجایش 740 مترمکعب در آن وجود داشته است. فضایی شبیه تراس مشرف به محل رختشورخانه وجود دارد که محل شاه نشین یا مدیریت بوده است. در این فضا برای شستشوی لباس ها و سایر وسایل، چندین حوضچه سنگی ساخته شده که از طریق مجاری آب از مخزن اصلی تامین می شوند و فاضلاب حاصل از آن نیز از طریق کانالی که در زیر پاشویه ها قرار دارد به بیرون بنا منتقل می شود. مجاری آب، حوضچه ها و پاشویه ها از سنگ های تراشیده شده ساخته شده اند. سالن اصلی دارای 11 ستون است که بطور قرینه به دو قسمت تقسیم شده اند و در جهت قرینه از چهار واحد حوضچه و مجاری آب در حد فاصل حوضچه ها تشکیل شده است. آب مورد نیاز ابتدا پس از عبور از یک مجرا به طول یک متر به حوض نخستین داخل شده و از سرریز آن به حوض دومی سراریز می شود. در طرفین شرقی و غربی این حوض، دو مجرای آب قرار گرفته تا انتهای سالن به حوض سومی که به قرینه حوض دومی ساخته شده، امتداد می یابد. در وسط جبهه طولی این مجرا در هر طرف یک واحد حوض ایجاد شده است، به طوری که مجرای مورد بحث را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم میکند. در امتداد مجرا، دو ردیف پاشور تعیین شده که مجرای آب و حوضچه ها را دور قرینه احاطه میکند. حد فاصل حوضچه ها با سنگ های حجاری شده تراورتن ساخته شده اند.
محل شستشو به چهار قسمت تقسیم شده است: ابتدا حوضچه مربوط به لباس های بسیار آلوده یا لباس افراد دارای بیماری مسری، حوضچه دوم و سوم مخصوص شستسوی لباسهای نسبتا تمیز و آبکشی و حوضچه چهارم مخصوص شستشوی ظروف آشپزخانه و در انتها حوضچه آخر( اولین حوض از حرکت آب) محل آب تمیز و آشامیدنی بوده است.
کاربردامروزی
این بنا در دوره اخیر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مکان تاریخی می توان با آداب و رسوم، پوشش زنان و لباسهای محلی زنجان و ابزار و وسایل آنها در گذشته بیشتر آشنا شد.
موقعیت مکانی
بنای تاریخی رختشورخانه زنجان در مکانی معروف به بابا جامال چوقوری( گودال بابا جمال) در قلب بافت تاریخی شهر زنجان قرار گرفته و از طریق خیابان سعدی، کوچه فرهنگ نیز قابل دسترسی است.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ تراول
