انتشار : ۰۲ خرداد , ۱۴۰۲
معادن سنگ هخامنشیان،تخت جمشید، سیوند، مجداباد
معماری تخت جمشیدفحجاری تخت جمشید،هنر هخامنشی
شیدرخ تراول مجری تورهای تخصصی تخت جمشید و پاسارگاد
آیا تا به حال با خود اندیشیده اید که چگونه سنگ و ستون های تخت جمشید بعد از گذشت بیش از ٢٥٠٠ سال هنوز هم استوار مانده اند؟ جنس سنگ های به کار رفته در این بنای باشکوه تاریخی چیست؟ معماران و کارگران هخامنشی این سنگ ها را از کجا تهیه می کرده اند؟ نحوه تراش و اتصال سنگ ها چگونه بوده است؟ و... اگر در جستجوی پاسخ این سوالات هستید با شیدرخ تراول همراه باشید تا از علم و نبوغ معماران ایران باستان به وجد آیید. شما عزیزان می توانید برای تجربه نادیده ها و ناشنیده های تخت جمشید با کارشناسان تور شیدرخ تماس بگیرید و با شرکت در تور تخت جمشید شیدرخ، به اعماق تاریخ سفر کنید.
حرکت از: درب هتل یا اقامتگاه
مدت زمان تور: از 8/30 صبح تا ساعت 13
خدمات تور: ماشین دربست و راهنمای گردشگری کارت دار
برای اطلاع از نرخ و جزئیات تور با این شماره تماس بگیرید.
09170666574
در صورت عدم پاسخگویی پیامک به شماره
09170060138
سایر تورهای شیدرخ تراول:
تور یک روزه تخت جمشید، نقش رستم و پاسارگاد
سنگ های تخت جمشید از کجا تهیه می شده است؟
در کشورهایی که دارای کوه و سنگ فراوان بودند و امکان دستیابی به معادن غنی سنگ وجود داشته، ساختن بناهای مقدس و مهم با استفاده از این مصالح بوده است تا برای خدایان جاویدان، بناهای جاویدان بسازند.
برای ساختن بنای تخت جمشید از معادن سنگ موجود در دشت مرودشت بهره گرفته شده است که هنوز هم این معادن موجود می باشند و نشان می دهند که کار استخراج به پایان نرسیده بوده. با توجه به تحقیقات ویلیام سامنر در سال ١٩٨٦محل های استخراج سنگ، کوه های مهر(رحمت)، گندشلو، قباله و کوه حسین بودند که همه جزئی از زاگرس مرکزی هستند.
جنس سنگ های به کار رفته در تخت جمشید چیست؟
بر اساس پژوهش های مرمت کار پارسه، تیلیا که یک دوره مداوم مرمت را انجام داده، دو نوع کانی در تخت جمشید استفاده شده است. یکی سنگ آهک به رنگ خاکستری شفاف با سنگ واره های دوره کرتاسه میانی که از اطراف تخت جمشید و نواحی دور و نزدیک کوه رحمت می آوردند و شامل اطراف تخت جمشید در جبهه شمالی یا رگه های سیوند و گندشلو است و رگه هایی در پوزه کوه رحمت که از آنجا قطعات زیادی از سنگ های قلمه ستون، سرستون و سنگ های یکپارچه و بزرگ درگاه ها بریده شده است.
دیگری سنگ آهک خاکستری مایل به سیاه که نسبت به سنگ های کوه رحمت سخت تر و فشرده تر است و از کوه مجد آباد در ٤٠ کیلومتری غرب ارگ پارسه می آوردند. در این معادن، هنوز هم آثار جدا شدن سنگ های و قطعاتی از سرستون و زیرستون بریده شده که تا حدودی حجاری شده باقی مانده است.( مقاله: E.khosravani)
روش حمل و انتقال سنگ های تخت جمشید از معادن چگونه بوده است؟
روش جداسازی و آوردن سنگ ها تا پای بنا و تراش دادن به این طریق بوده است که ابتدا بر لبه صخره های پهن، قسمتی صاف را معین کرده، با تیشه ای یک سر یا دوسر(کنر) و قلم و نیزه و میخ های مخصوص، سوراخ هایی را به عمق ٦٠ سانتی متر با مهارت خاصی در فواصل مشخص می کندند و سپس در آن ها گوه هایی از چوب خشک می گذاشتند که عمدتا چوب درخت انجیر بوده که در کوه فراوان است و بر روی آن آب می ریختند. آب گوه ها را منبسط می کرد و جای تنگ باعث فشار به سنگ می شد و تکه بزرگی از آن جدا و به بیرون پرت می شد. اگر رگه ها برای سنگ معدن خوب بود از همان جا استفاده می کردند و با کمک گیره و اهرم تکه تکه از آن می بریدند و گاهی با کنر و تیشه مخصوص، راهروهایی در میان تخته سنگ ها درست میکردند و بصورت عمودی پایین می رفتند و سپس قطعات را می شکافتند و خوردتر می کردند. این راهروها در پایین آرامگاه نا تمام داریوش سوم در پانصد متری جنوب تخت جمشید موجود است. گاهی در همان محل استقرار، تخته سنگ ها را به صورت زمخت با شیبی که می خواستند درست می کردند و در گوشه و اطراف آن لاشه سنگ بزرگ، برآمدگی ها و زایده های دسته مانندی را ناتراشیده می گذاشتند تا بتوانند آن را حمل کنند. سنگ ها را به ترتیب روی چند تخته چوبی بزرگ می گذاشتند و زیر تخته ها شئ غلتک مانندی می گذاشتند و با هل دادن و جابه جا کردن غلتک ها، سنگ را به حرکت در می آوردند.
روش دیگر این بود که سنگ های دایره مانند و استوانه ای را غلت می دادند و بعد بوسیله منجنیق بزرگ چوبی و با استفاده از طناب و غرغره های مفرغی فراوان با روش غرغره مرکب، سنگ ها را روی هم قرار می دادند.
ستون های تخت جمشید را چگونه استوار می کردند؟
در مورد ستون ها اول قلمه های ستون را بصورت زمخت با زایده های بیرون زده روی هم قرار می دادند. بعد که حجاری کلی انجام می شد برای فیکس کردن ستون ها از روشی خاص استفاده می کردند. به این صورت که دو فلش بین دو قلمه ستون، یکی روی سنگ بالا و دیگری سنگ پایین علامت گذاری می شد و سر فلش ها دقیقا به صورت قائم روی هم قرار میگرفت و این روش جالب را میتوان در حیاط کاخ صدستون و در کاخ نیمه تمام مشاهده کرد. ستون ها از پایین تراشیده می شدند و در آخر مخروطی شکل می شدند که باعث می شد کمی از نیروی سقف که روی ستون ها بود کم شود.( مقاله: E.khosravani)
ابزارهای حجاری و تراش سنگ های تخت جمشید چه بوده است؟
برای حجاری و تراش از ابزارهای زیادی استفاده می شد مانند انواع قلم و تیشه های یک سر و دوسر، پتک، تیشه های دندانه دار و مخصوص کار حجاری. سپس برای صیقل دادن و سائیدن و یک سطح کردن سنگ ها از براده های سنگی، سمغ های مخصوص، نمد، موم زنبور عسل و پوست کوسه استفاده می شد. فراوانی ابزار نشان از ایده گرفتن و کمک گرفتن از تمام تجربیات ملل تابع هخامنشی است که باعث مهندسی معکوس و روش جدید با ایدئولوژی هخامنشی و شکوفایی هنر بوده که این روش حجاری، چیدمان سنگ، برش و یکدست کردن سنگ ها را در دنیا تکرارناپذیر کرد.
جالب توجه است که سنگ تراشان امضاهای خود را روی هر کار تمام شده به جای می گذاشتند و این امضاها نشان دهنده این است که کارگران در پایان کار، حقوق و مزایا دریافت می کردند. سی هزار الواح خشتی کشف شده به خط عیلامی، که مجموعه یک سیستم اداری و حسابداری منظم در آن زمان را نشام می دهد و تا امروزه کم نظیر است، مشخصه ای است از منع برده داری، پرداخت حقوق و دستمزد و حتی وجود تامین اجتماعی. این امضاها به شناخت نوع معماری، گروه حجاری و روند تکمیلی نقوش کمک بسزایی کرده است که خود تفکر ویژه از منش ایرانیان باستان و احترام به انسانیت را نشان می دهد
e.khosravaniمقاله اسماعیل خسروانی
با ما همراه باشید جهت مشاوره و بازدید تورهای جالب از ناشناخته ها و کمتر دیده شده های هنر هخامنشیان و حس کنید زحمات مردمانی را که تلاش می کردند و برده داری را محکوم می کردند و از یادگاری هایی که برای آیندگان به جای گذاشته اند دیدن کنید چرا که جالب ترین مکان ها در نقشه نیستند ولی با بازدید آنها می توان سفری لذت بخش را تجربه کرد.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
