انتشار : ۲۷ مهر , ۱۴۰۰
امیر چخماق نام میدان تاریخی در شهر یزد است که از دوره تیموریان به یادگار مانده و در واقع به نماد این شهر تبدیل شده چراکه با داشتن چندین اثر ارزشمند همچون بازار، مسجد، تکیه و دو آب انبار به مرکزی برای گردشگران ایرانی و خارجی تبدیل شده است. در ادامه با شیدرخ تراول همراه باشید تا با این میدان توریستی بیشتر آشنا شوید تا اگر روزی عازم یزد، شهر خانه های خشتی، بادگیرها، قنات ها و آب انبارها شدید حتما از میدان امیرچخماق هم دیدن کنید. شما سفردوستان عزیز می توانید برای شرکت در تور یزد با کارشناسان تور شیدرخ تماس بگیرید و با شرکت در توری به یاد ماندنی، از تمامی خدمات سفر بهره مند شوید. خدماتی همچون رزرو بلیط و هتل، ترانسفر ایمن، راهنمای تخصص و لوکال، بومگردی و رستوران هایی با غذاهای سنتی و... با شیدرخ همسفر بهترین ها شوید.
امیر چخماق کیست؟
مطمئنا با شنیدن نام این میدان این سوال در ذهنتان شکل می گیرد که امیر چخماق کیست؟ در واقع امیر جلال الدین چقماق که در قرن نهم هجری قمری حاکم یزد بود تصیمیم گرفت که به جهت عمران و آبادی بیشتر یزد، مجموعه ای را در این شهر بسازد که شامل مسجد، بازار، میدان، حمام، کاروانسرا، تکیه، خانقاه و... می شد. متاسفانه عمر او به دنیا وفادار نبود و همسرش این مجموعه ارزشمند را به اتمام رساند و از همان زمان نام امیرچخماق(امیرچقماق) با این مجموعه گره خورد.
تاریخچه میدان امیرچخماق
این میدان در دوران شاه عباس صفوی دچار تغییرات زیادی شد. او چهارسوقی را بر روی کارونسرا ساخت. سپس در قرن سیزدهم، میدان جلوی مسجد و سردر بازار به حسینیه تبدیل شد. البته باید گفت که در آن زمان این مکان نقش حسینه های امروزی را نداشته. این میدان در پیش از دوران پهلوی به آرامگاهی برای مردگان تبدیل شد و برخی از مردم بخاطر اعتقاد و احترام به حسینیه، مردگان خود را در آنجا دفن می کردند. البته با ویران کردن قبور، جلوی این کار گرفته شد و میدان به حالت اصلی خودش برگشت.
مسجد امیرچخماق
در ضلع جنوبی میدان، مسجد امیرچخماق وجود دارد که قدیمی ترین بنای میدان محسوب می شود و در سال ٨٤١ هجری قمری ساخته شده است. زیبایی و وسعت این مسجد تا حدی است که پس از مسجد جامع یزد، دومین مسجد مهم و معروف یزد به شمار می رود. آنچه از نمای بیرون مسجد در چشم انسان خودنمایی می کند گنبد زیبای آن است چرا که این گنبد خمیده و ترکدار است و با کاشیکاری های خوشرنگ سبزآبی پوشیده شده و با کتیبه های به خط کوفی مزین شده است. نکته جالب در خصوص این مسجد، عدم وجود مناره است که دو روایت را برای آن نقل می کنند. یکی اینکه مساجدی که بانوان می ساختند فاقد مناره بودند و دیگری اتحاد شیعه و سنی است چراکه مساجد شیعی دارای دو مناره و مساجد سنتی دارای یک مناره هستند پس این مسجد را بدون مناره ساختند تا پیروان هر دو مذهب بتوانند از آن استفاده کنند.
بازار حاجی قنبر
نظام الدین حاجی قنبر در قرن نهم هجری به حکومت شهر یزد رسید و در کنار ساخت بناهای بسیاری از در یزد، این بازار را هم با نام خود به یادگار گذاشت. بعدها در دوره پهلوی این بازار بواسطه ساخته شده خیابان شاه، به دو قسمت تقسیم شد و متاسفانه بسیاری از بخش های آن هم از بین رفت. بیشترین کالاهایی که امروزه در این بازار به فروش می رسند عبارت اند از شیرینی، طلا و فرش. همچنین اصناف مختلفی همچون کارگاه حلوایی(محل تبدیل کنجد به حلوا ارده)، کارگاه رنگ رزی(محل رنگ آمیزی الیاف نخی و پشمی، شکارگاه مازاری(محل ساییدن برگ حنا، رنگ طبیعی). جالب است بدانید که چند سالی است جگر فروشی های این بازار زبانزد خاص و عام شده اند.
آب انبار امیر چخماق
در گذشته این میدان دارای سه آب انبار بوده که متاسفانه یک از آنها به مرور زمان از بین رفته و دو آب انبار دیگر تا همین چهل سال پیش هم مورد استفاده قرار می گرفته اند و بخاطر شبکه آب لوله کشی در شهر دیگر کاربرد ندارند. یکی از این آب انبارهای باقی مانده با نام آب انبار پنج بادگیر یا ستی فاطمه شناخته می شود که به فرمان حاکم وقت برای استفاده مردم ساخته شد. آب انبار دیگر که در کنار بازارچه قرار دارد آن انبار تکیه یا حاجی قنبر نامیده می شود.
.jpg)
تکیه امیر چخماق
تکیه به مکانی گفته می شود که دارای غرفه های بسیار است و مردم در هنگام مراسم عزاداری در آن جمع می شوند. تکیه امیر چخماق در شرق آن قرار دارد. این تکیه در قرن سیزدهم با دو مناره بزرگ بر سر در بازار ساخته شد. ارتفاع بخش میانی این تکیه نسبت به سایر طاق نماها بیشتر است و دلیل این قضیه احتمالا این است که این قسمت مکانی برای بزرگان شهر بوده تا با اجتماع در آن بتوانند به تماشای تعزیه مشغول شوند. بر بالای قسمت میانی، مناره ها دیده می شوند که موذنین با بالا رفتن از آنها بانگ اذان سر می دادند.
نخل تاریخی امیر چخماق
یکی دیگر از جاذبه های میدان امیر چخماق نخل بزرگی است که در شرق میدان قرار دارد و به نخل حیدری ها مشهور است. کارشناسان بر این باورند که قدمت این نخل به دوره صفویه بر میگردد و به ٤٥٠ سال پیش بر میگردد. این نخل که یکی از نمادهای عزاداری در ماه محرم محسوب می شود، یک تابوت چوبی بزرگ است که مردم آن را در مراسمی که نخل گردانی نامیده می شود، حمل می کنند. طرح کلی این نخل به شکل سرو می باشد که از دیرباز در بین ایرانیان مقدس بوده و نمادی از آزادگی است. این نخل زیبا با گره چینی ها و تیرهای بزرگ ساخته شده است.
بقعه ستی فاطمه
همسر امیر چخماق که ستی فاطمه خاتون نام داشت در جهت آبادانی این منطقه کوشش بسیار کرد. آرامگاه این بانو که در قرن نهم چشم از جهان فرو بست در قسمت شمالی میدان قرار دارد.
میدان امیر چخماق فقط یک اثر تاریخی نیست بلکه آمیزه ایست از هنر، معماری، فرهنگ و... که باید آن را از نزدیک دید. برای تجربه سفری به یاد ماندنی در این میدان و همچنین شهر کویری یزد با شیدرخ تراول راهی این خطه از خاک ایران زمین شوید و با دنیایی از علم و تجربه به شهر خود بازگردید. ما آماده ایم تا بهترین های سفر را در تور یزد برای شما رقم بزنیم.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
عضویت در خبرنامه شیدرخ
