انتشار : ۰۳ آبان , ۱۴۰۲
معماری تخت جمشید ، شگفتی ها تخت جمشید ، تور تخت جمشید شیدرخ تراول
تورهای تخصصی تخت جمشید و محور هخامنشی با شیدرخ تراول
تحلیل معماری تخت جمشید
شگفتی های تخت جمشید
مصالح تخت جمشید
تور تخصصی تخت جمشید
معماران تخت جمشید
معادن سنگ تخت جمشید
تخت جمشید بنای شکوهمند و شناخته شده در دنیا با ثبت یونسکو در آغوش کوه مهر مشرف بر دشت کهن و باستانی مرودشت، شروع آن توسط داریوش بزرگ بنیان گذار یک امپراطوری قدرتمند بر اساس اندیشه بین المللی بر پایه صلح، تجارت بین المللی و...که در حدود سال ۵۱۲ قبل میلاد با صاف کردن دامنه کوه مهر که دارای تقدس در نزد ایرانیان باستان بود شکل گرفت و پسر و نوه داریوش ساخت بنا را ادامه دادند .
تخت جمشید که نام اصلی آن پارسه بود و یونانیان به آن پرسپولیس می گفتند به معنی شهر پارسی است. می توان گفت فقط یک بنای حکومتی نبوده بلکه مرکز تمدن، فرهنگ و شکوه امپراطوری هخامنشی و پارسی بوده. جالب هست بدانید معماری انتزاعی تخت جمشید با همین تفکر و منش بین المللی بودن داریوش تلفیق میشود و بنای ساخته شد که در دنیا بی نظیر هست.
این بنای شکوهمند بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ سال زمان ساخت آن بوده و داریوش در کتیبه ای اذعان می کند هیچ کوشکی یا بنای در این محل نبوده که من دستور دادم این بنا ساخته شود و از اهورامزدا می خواهد آن را حفظ کند.
داریوش هخامنشی در زمان خود دارای هوش زیادی بود و می دانست و تجربه کرده بود بعد از جهانگشایی های خود همراه کوروش بزرگ که در دنیا امپراطوری های که تابع آن شده بودند هر کدام یک مرکز با شکوه حکومتی دارند که مختص شاه و نشان دادن قدرت شخص شاه بیشتر هست.
پس داریوش به فکر ساخت بنایی شد که فرهنگ پارسی و هخامنشی ایرانیان را با محوریت شاه با موضوعات حقوق بشری، صلح، پایداری، شکوه
نظامی، بیزینس، فرهنگ، ایستادگی و... به تصویر بکشد.
داریوش باید با معماری و حجاری به نمایندگان کشورهای دیگر القا میکرد من شاه شاهان و فرمانروایی شما هستم و با صلح تابع من باشید ، او روانشناسی را وارد معماری کرد و استفاده از رنگ در کاخ ها ، و تاثیر گذار بود ، او کف کاخ ها را سرخ اخرایی کرد تا ادرنالین خون تحریک شود و ایجاد هیجان کاذب کند و اطراف دیواره داخلی کاخ ها سبز و ابی لاجوردی تا ارامش دهد و همین باعث ذهن خنثی میشد
ولی مشکل داریوش نبود معماران و صنعت کاران حرفه ای بود پس داریوش هخامنشی این نخبه تاریخ فراتر فکر کرد و دست به جذب نخبگان معماری و صنعتگر کرد و برای آنان که در سرزمین خود برده بودند یک تامین اجتماعی ترتیب داد.
یعنی حقوق و دستمزد، از کار افتادگی، غذا، درمانگاه در محیط کار و هر چیزی که با دنیای امروز در امور حقوق دستمزد برابری می کند. این یک تحول در مزایا و حقوق انسانی بود که در دنیای باستان برای اولین بار رقم خورده بود که استادکاران از دنیای باستان جذب می شدند برای کار کردن نزد داریوش هخامنشی با رضایت کامل سرازیر به ایران شدند.
اینان وقتی دیدند که اهمیت داده شده به آنان با عشق کار کردند ولی داریوش نیاز داشت به معماری که تقلیدی نباشد و شکوه پارسی داشته باشد.
سبک معماری هخامنشی تخت جمشید را می توان امتزاجی که تلفیقی از معماری های آشور، بابل، یونان، مصر، قوم اوراتو، شهرهای آسیای صغیر، لیدیه دانست ولی با ابتکار و ایدئولوژی ایرانی که بنایی پدید آمد که اوج تمدن داریوش و پارسی را به تصویر کشید.
تخت جمشید را می توان اولین سازمان ملل دنیا نامید. این بنای شکوهمند به چند بخش خصوص و عمومی و دیوان سالاری اداری مجزا شد. همه
چیز در این رابطه با نظم و مدیریت داریوش به سرانجام رسید.
شگفتی دستمزد طبق الواح کشف شده که فیش های حقوق کارگزاران و استاد کاران بود و امروزه قسمتی از آن در دانشگاه شیکاگو و قسمتی در ایران نگه داری میشود نشان از عدالت و مبارزه با برده داری بود.
تخت جمشید دیگر نه یک ارگ شاهی بلکه آینه ای از فرهنگ، تمد و شکوه ایرانیان بود متریال و مواد استفاده شده از کشورهای مختلف و دشت مرودشت جمع آوری شد
داریوش در کتیبه ای اذعان میکند مثال چوب سدر را از لبنان و عاج فیل از آفریقا و دیگر مصالح از کشورهای مختلف
مصالح اصلی تخت جمشید
سنگ اهکی
خشت و اجر
گچ
سرب
اهن
سنگ اهکی که در نوع خاکستری و سیاه رنگ که بعضا شبیه به مرمر هست از معادن اطراف تخت جمشید توسط زبده ترین معدن کاوان دنیا و معماران ان زمان که مصریان و یونانیان بودند که بیشتر نظر رو مصری ها هست شناسایی میشد و بعد توسط کارگزان با مهارت زیاد حمل میشد
مشهورترین معدن که در فاصله 40 کیلومتری تخت جمشید هست مجد اباد نام دارد که سنگ اهکی سیاه رنگ دارد استخراج و حمل میشد و تلفیق ان با سنگ های خاکستری در ته ستون های کاخ های خصوصی و تشریفاتی بسیار زیبا بوده ، این سنگ بعد صیقلی دادن شبیه به مرمر میشد
معادن دیگر از اطراف تخت جمشید کوه مهر یا رحمت ، معادن سیوند و دیگر معادن استخراج میشد
شکوه معماری تخت جمشید را میتوان در زمان خشایار شاه دانست ،که بیشتر کاخ ها و بخش های که پدرش پی ریزی کرد و اذهان کرده من به اتمام رساندم را به پایان رسید
در معماری تخت جمشید اسناد پایان کار یا در غالب امضا ، لوح خشتی ، یا سنگ نوشته که مخصوص شاهان سنگ نوشته ها بود که با تشکر از خداوند و توضیحات در مورد بنا و پدر خود اتمام بنا را اعلام می کردند
خشت
خشت بخش مهم معماری ایرانی از هزاران سال قبل هخامنشیان تا به حال هست که ایرانیان خوب اشنا هستند از خشت خام که انسان های اولیه در دشت ایران استفاده کردند و بعد تبدیل به اجر کردند که در زیگورات چغازنبیل شوش میتوان مشاهده کرد و قدرت ایرانیان و توان و هوش در استفاده از مصالح اقلیمی را نشان می دهد در تخت جمشید مورد استفاده کردند
حال بین سنگ ها و طاقچه های سنگی بزرگ در کاخ ها از خشت استفاده شد و روکش کاهگل که در زمستان در گرما کاخ و در تابستان در خنک کردن کاخ کمک میکرد این مصالح ارزشمند ایرانی ، حتی کف پوش از اجر معمول بود و استفاده میشد
ادامه دارد