شهر باستانی دارابگرد
داراب یکی دیگر از شهرهای باستانی و کهن استان فارس است که دارای چندین آثار تاریخی می باشد. از مهم ترین یادگارهای دوران باستان در این منطقه، دارابگرد، اولین شهر دایره ای فلات ایران است. در ادامه این مطلب از شیدرخ تراول با ما همراه شوید و با این شهر باستانی و اسطوره ای آشنا شوید.
معرفی شهر دارابگرد
شهر دارابگرد، اولین پایتخت امپراتوری ساسانی است که در 6 کیلومتری شهر داراب قرار دارد. این شهریکی از کهن ترین شهرهای دوران باستان است که قدمت آن به دوران هخامنشی و 2500 سال پیش برمی گردد. دارابگرد که به داراگرد و دارابجرد، به معنای شهر داریوش ، نیز معروف است، اولین بنای دایره ای بوده که توسط داریوش هخامنشی ساخته شده. شهر دارابگرد در دشت وسیع و حاصلخیز "هشیوار" بنا شده و یکی از 5 شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم بوده است. اوج شکوفایی و رونق این شهر در زمان ساسانیان بوده است.
وجه تسمیه نام دارابگرد
بر اساس داستان های اسطوره ای شاهنامه، شهر دارابگرد را به داراب، پسر اسفندیار، یکی از پادشاهان سلسله کیانی نسبت داده اند که از او به عنوان داریوش بزرگ یاد شده است. در مورد پسوند آن نیز، برخی معتقدند به دلیل شکل ظاهری شهر که دایره ای شکل است و یا معنای ساخته شده می دهد یعنی ساخته شده به دست داراب.
ویژگی های ساختاری دارابگرد
سبک بنای دارابگرد به مانند شهرهای قدیم بین النهرین است. شعاع دایره شهر دارابگرد، 1020 متر است و به طور کلی 32 کیلومتر مربع مساحت دارد. دور تا دور شهر، دیوار مخروطی بلند از گل رس کشیده شده است که ارتفاع آن به بیش از 10 متر می رسد و هم اکنون پس از فرسایش در طی چندهزار سال، ارتفاع آن به 7 متر کاهش یافته است. در نواحی بیرونی شهر و نزدیک به دیوار، خندق هایی با عمق 10 متر و عرض 50 متر حفر شده بوده تا تا به وسیله آن، حفاظت از شهر به بهترین شکل انجام گیرد. در این خندق ها همیشه آب وجود داشته و آب آن از رودخانه رودبال دراطراف آن تامین می شده. شهر دارابگرد دو دروازه اصلی و دو دروازه فرعی داشته. دروازه های اصلی در جهت های شرقی و غربی بودند و دو دروازه دیگر در شمال و جنوب شرق قرار داشتند. دروازه شرقی با نام دروازه خورشید، به سمت آتشکده آذرخش قرار داشته و دروازه غربی از لحاظ ارتباط با خارج از شهر مهم تر بوده است و به سمت مناطق مرکزی فارس راه داشته. از دروازه شمالی و جنوبی بیشتر برای ورود آب آشامیدنی و خروج آب زاید استفاده می شده. جلوی دروازه های شهر دارابگرد پل های متحرکی وجود داشته که در زمان حمله دشمن و همچنین در شب ها جمع میشده و هنوز هم آثار پایه های پل جلوی دروازه های شهر دیده می شود.
در مرکز شهر دارابگرد، کوه نمکی بزرگی قرار دارد که هم بعنوان مرکز شهر شناخته می شود و هم قصر حاکم بر روی آن ساخته شده است. جالب است بدانید که گنبدهای نمکی معمولا باعث می شوند زمین های اطراف به شوره زار تبدیل شوند. در حالی که زمین دارابگرد، پوشیده از مزارع سرسبز است. برخی می گویند که یکی از دلایل حفر خندق در اطراف شهر، علاوه بر تامین امنیت، جلوگیری از شور شدن خاک های اطراف بوده است.
شهر دارابگرد در سال 23 هجری توسط اعراب فتح شد و سردارهای عرب حکومت آن را به دست گرفتند. این شهر دارای ضرابخانه های بزرگی بوده که حتی در دوران اسلامی هم به فعالیت خود ادامه می دادند. دارابگرد در قرن 5 هجری قمری، سرزمین آبادی بوده است اما بخاطر حمله های سلجوقیان، آسیب های زیادی متحمل شده و اهالی شهر به منطقه جدیدی در شرق شهر به نام تنگ رمبه کوچ کردند و بعد از آرام شدن اوضاع دوباره به شهر برگشتند. در دوران قاجار، دارابگرد بخاطر داشتن زمین های حاصلخیز و وسیع کشاورزی خیلی مورد توجه حاکمان آن زمان بوده است.
آثار باستانی در اطراف شهر دارابگرد
آتشکده آذرخش: مشهور به مسجد سنگی در فاصله هفت کیلومتری جنوب شرقی شهر داراب و در دامنه کوه پهنا قرار دارد. این بنا در ابتدا معبد مهرپرستان آریایی بوده و در عصر ساسانیان تبدیل به آتشکده شده است. پس از اسلام در قسمت جلویی معبد، محرابی می سازند و آن را به مسجد تبدیل می کنند.
نقش شاپور: در فاصله 4 کیلومتری جنوب شهر داراب قرار دارد و در دامنه جنوبی کوه پهنا، در ارتفاع 7 متری از سطح زمین که صحنه پیروزی پادشاه ساسانی بر سپاه روم را نشان می دهد.
آتشکده آذرجوی: یکی از آتشکده های ساسانی است و در فاصله 10 کیلومتری غرب شهر قرار گرفته و به سبک چهارتاقی با گنبد مدور ساخته شده است.
از دیگر آثار تاریخی در نزدیکی دارابگرد، قصر بهرام، قصر آیینه، برج شاه نشین، آسیاب سنگی و قصر کیامرث می باشد.
سوالات و نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید
عضویت در خبرنامه شیدرخ تراول
مطالب مرتبط و خواندنی امروز
آتشکده آذرخش یا مسجد سنگی کجاست؟
از تنگ چوگان چه می دانید؟
